Notary status in the light of the Notary Law of 1933 and 1991

The subject of this thesis is the attempt to analyze the status of a notary during the period of validity of Regulation of the President of the Republic of Poland from 1933 and to comparise it with the present notary's position resulting from the legislation in force.The tradition of the Polish notary reaches the Middle Ages. The profession of a notary has always commanded great trust and social respect.Throughout its existence representatives of this profession and legislator sought better solutions tothe functioning of the notary, especially in the field of civil law protection.During the absence of sovereignty, the notary, despite many opposites, was the mainstay of Polishness. After Poland regained her independence, there were three systems of organization of notaryuntil 1934. On October 29, 1933 a new Notary Law was issued, which entered into force on January 1, 1934.Undoubtedly, the Notary Law of 1933 was the first unified, fully modern Polish legal act regulating the activity of the notary. It was the result of the enormous work of outstanding lawyers and law theoreticians from the Jagiellonian University, the University of Warsaw and the University of Lviv. This law was distinguished by a very high level of legislative technology in the context of European legislation. Today it is called "the constitution of the Polish notary".After the period of state notary (World War II and the Polish People's Republic), in 1991 it was restored to its proper place. The most important legal act governing the activities of the notary public in the Third Republic is Law of 14 February 1991, Notary Law.A great success of unified notary in II RP, as well as its counterpart in the Third Republic of Poland, was consolidating the role of notary as a person of the public confidence. Notaries have been given the possibility of notarizing and providing for these activities hallmarks of the official document that represent the high rank in the evidence hierarchy, what in consequence lead to their contributionto create basis of legal order and the legal certainty.Solutions adopted in both legislative acts can be considered as fully modern and meeting the requirements of the epoch.

Przedmiotem pracy jest próba analizy statusu notariusza w okresie obowiązywania rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 1933 roku i zestawienie go z obecną pozycją notariusza wynikającą z obowiązującego ustawodawstwa.Tradycja polskiego notariatu sięga średniowiecza. Zawód notariusza cieszył się zawsze dużym zaufaniem i szacunkiem społecznym.Przez cały okres swego istnienia przedstawiciele tego zawodu oraz prawodawca poszukiwali coraz to lepszych rozwiązań w funkcjonowaniu notariatu, zwłaszcza w obszarze ochrony obrotu cywilnoprawnego.W okresie zaborów, notariat, mimo wielu przeciwieństw, był ostoją polskości. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, do 1934 roku obowiązywały w Polsce odziedziczone po zaborcach trzy systemy organizacji notariatu. 29 października 1933 roku zostało opublikowane nowe Prawo o notariacie, które weszło w życie 1 stycznia 1934 roku. Niewątpliwie Prawo o notariacie z 1933 roku było pierwszym ujednoliconym, w pełni nowoczesnym polskim aktem prawnym regulującym działalność notariatu. Było onoowocem ogromu pracy wybitnych prawników oraz teoretyków prawa z Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytetu Lwowskiego. Dzieło to wyróżniało się na tle europejskiego ustawodawstwa bardzo wysokim poziomem techniki legislacyjnej. Dzisiaj nazywane jest „konstytucją polskiego notariatu”.Po okresie państwowego notariatu (II wojna światowa i okres PRL), w 1991 roku przywrócono notariatowi właściwe mu miejsce. Najważniejszym aktem prawnym regulującym działalność notariatu w III RP jest ustawa z 14 lutego 1991 roku - Prawo o notariacie.Sporym sukcesem ujednoliconego notariatu w II RP, jak i jego odpowiednika w III RP, było utrwalenie roli notariusza jako osoby zaufania publicznego. Notariusze uzyskali możliwość sporządzania czynności notarialnych, zapewnienia tym czynnościom znamion dokumentu urzędowego, czyli wysokiej rangi w hierarchii dowodowej, a co za tym idzie tworzenia podstaw ładu prawnego i bezpieczeństwa obrotu.Rozwiązania przyjęte w obu aktach prawnych można uznać za w pełni nowoczesne i odpowiadające wymogom epoki.