Stowarzyszenie Filmowców Polskich w latach 1966 – 1983

The aim of the work of "Polish Filmmakers Association 1966-1983" was to present the history of the oldest Polish filmmakers' association, taking into account the political situation that has affected its functioning.In the study more than once alluded to the notion of censorship introduced by the Communists in People's Poland. I also emphasized the function of the censorship itself, which has been present in the film since the beginning of the 20th century. Filmmakers wanted to break free from her and create a new quality in Polish cinema. The 20th and 30th centuries are the birthplace of a group of artists who have no experience, but these interesting ideas have become the forerunners of the auteur cinema. They aimed to achieve full independence of creative trying to catch up to the international level. Their work was halted by the war and after it turned out to be a new system in which censorship was the primary tool for manipulating truth. Promises brought by socialism related to artistic freedom and state care were confronted.As a result, the authorss saw the real face of the new system. On this ground came the idea of creating their own association, which would deal with its interests and would represent them by the cinematography administration. In this way the SFP was created. In the first place it should be noted that this thesis was divided into four main chapters. In the first part I have decided to describe the history of Polish cinema over the 1945 - 1966 year. Moreover, taking into account the pre-war history of cinema. The purpose of this was to determine the origin of the Association in this period. A brief analysis of the over 40-year history of Polish cinematography was intended to reveal the growing problems of the environment which the Association was to overcome.Then I focused on the course of the first constitutional convention, trying to present the reactions of different environments. In the next subsection my purpose was to present the course of the Association's formation and the first General Meeting.The second chapter is an overview, allowing you to familiarize yourself with the rules in force in the Association. To this end, I decided on the basis of the Statute of the SFP to present the structure of the Association, its governing bodies and the way it operates. In addition, I presented the first years of the SFP's functioning, having regard to the political events that have influenced the decisions and membership. The important issue that I drew attention to in this chapter was the personal changes made during this period.The third chapter is a presentation of the second and third term of the President of the SFP Jerzy Kawalerowicz. This is the description of the Association's activities in the years 1970-1978. I drew attention to the most important events in the history of the SFP eg XXX - years of Polish cinematography, the adoption of a resolution on increasing the socio-cultural role of cinematography and the 15-year program of its development. Then I wanted to present the attitude of some members to the authorities, especially at the moment of waiting for the promised reforms. On this background, I tried to show their reactions to the lack of announced changes, which were particularly visible during the Gdansk Forum of Polish Filmmakers.The fourth chapter describes the activity of the Association for the tenure of Andrzej Wajda. This period has been shown from the perspective of political events such as the signing of August agreements and the introduction of martial law. I hope that this work will contribute to broadening the current knowledge about the history and activity of the Association of Polish Filmmakers.

Celem pracy ”Historia Stowarzyszenia Filmowców Polskich 1966 – 1983” było przedstawienie historii najstarszego polskiego stowarzyszenia filmowców uwzględniając sytuacje polityczne mające wypływ na jego funkcjonowanie.W opracowaniu niejednokrotnie nawiązywałam do pojęcia cenzury wprowadzonej przez komunistów w Polsce Ludowej. Podkreśliłam także funkcję samej cenzury, która była obecna w filmie od początku XX wieku. Filmowcy chcieli się od niej uwolnić i stworzyć nową jakość w polskiej kinematografii. Lata 20-ste i 30-ste to narodziny grupy twórców, którzy nie mając żadnego doświadczenia ale za to ciekawe pomysły stali się prekursorami kina autorskiego. Dążyli do uzyskania pełnej samodzielności twórczej chcąc dorównać poziomowi międzynarodowemu. Ich praca została wstrzymana przez wojnę a po niej jak się okazało przez nowy system, w którym cenzura była podstawowym narzędziem do manipulowania prawdą. Obietnice niesione przez socjalizm związane z wolnością twórczą oraz państwową opieką zostały skonfrontowane. Skutkiem tego twórcy dostrzegli prawdziwą twarz nowego systemu. Na gruncie tego ożyła w nich idea utworzenia własnego stowarzyszenia, które zajmie się jego interesami i będzie reprezentowało ich przez administracją kinematografii. W ten sposób powstało SFP. w pierwszej kolejności należy wskazać, że ta została podzielona na cztery rozdziały główne. W pierwszej części zdecydowałam się opisać historię kinematografii polskiej na przestrzeni 1945 – 1966 r. uwzględniając ponadto przedwojenną historię kinematografii. Celem tego zabiegu było określenie genezy powstania Stowarzyszenia w niniejszym okresie. Pobieżna analiza ponad 40-letniej historii polskiej kinematografii miała ukazać nawarstwiające się problemy środowiska, których rozwiązaniem miało się zająć Stowarzyszenie. Następnie skupiłam się na przebiegu pierwszego, konstytucyjnego Walnego Zjazdu starając się przy tym przedstawić reakcje różnych środowisk. W następnym podrozdziale moim celem było zaprezentowanie przebiegu ukonstytuowania się Stowarzyszenia oraz pierwszy Walny Zjazd.Drugi rozdział ma charakter poglądowy, pozwalający na zapoznanie się z zasadami obowiązującymi w Stowarzyszeniu. W tym celu zdecydowałam się w oparciu o Statut SFP przedstawić strukturę Stowarzyszenia, jego organy kierownicze oraz sposób działania. Dodatkowo przedstawiłam pierwsze lata funkcjonowania SFP uwzględniając wydarzenia polityczne, które wpłynęły na podejmowane decyzje oraz skład członkowski. Istotną kwestią, na którą zwróciłam uwagę w niniejszym rozdziale były zmiany personalne dokonane w tym okresie.Trzeci rozdział jest prezentacją drugiej i trzeciej kadencji Prezesa SFP Jerzego Kawalerowicza. Stanowi tym samym opis działalności Stowarzyszenia w latach 1970 – 1978. Zwróciłam w nim uwagę na najistotniejsze wydarzenia dla historii SFP np.: XXX – lecie polskiej kinematografii, powstanie uchwały o zwiększeniu społeczno – kulturalnej roli kinematografii oraz piętnastoletni program jej rozwoju. Następnie zależało mi na przedstawieniu stosunku niektórych członków wobec władzy, zwłaszcza w momencie oczekiwania na obiecane reformy. Na tym tle starałam się pokazać ich reakcje na brak zapowiadanych zmian, które były szczególnie widoczne podczas gdańskiego Forum Filmowców Polskich.Czwarty rozdział pracy przedstawia działalność Stowarzyszenia za kadencji Andrzeja Wajdy. Okres ten został pokazany z perspektywy wydarzeń politycznych tj. podpisaniem porozumień sierpniowych oraz wprowadzeniem stanu wojennego.Mam nadzieję, że niniejsza praca przyczyni się do poszerzenia dotychczasowej wiedzy na temat historii i działalności Stowarzyszenia Filmowców Polskich.