Bhana - one act monologue play. Study on the development of the genre based on Padmaprabhritaka, Śaradatilaka, Kamavilasa.

Tematem niniejszej pracy jest rozwój bhany – gatunku klasycznego dramatu sanskryckiego, który można określić jako monodram w jednym akcie. Celem pracy jest wskazanie zmian, jakie zaszły w nim na przestrzeni wieków. W pierwszej części przedstawiono sam dyskutowany gatunek – jego ogólną charakterystykę, zakres tematyczny oraz typowego bohatera. Jest w nim również zawarta analiza pochodzących z różnych okresów definicji bhany stworzonych przez indyjskich teoretyków literatury. W kolejnych częściach omówione zostały trzy przykłady bhan – Padmaprabhritaka, Śaradatilaka oraz Kamawilasa. Sztuki te zostały wybrane, ponieważ pochodzą z różnych okresów oraz z innych części Indii. Pierwsza z nich jest jedną z czterech najstarszych zachowanych bhan. Okoliczności powstania Śaradatilaki nie są pewne, jednak istnieją przesłanki sugerujące, że powstała w północnych Indiach w XVIII wieku. Kamawilasa z pewnością pochodzi z południowych Indii i powstała w drugiej połowie XVIII wieku, jednak jest sztuką słabo znaną i opisaną przez badaczy literatury sanskryckiej. Z tego względu w załączniku do pracy przytoczono jej fragment, którego analiza jest częścią pracy. Przy omawianiu każdej z bhan, dyskutowana jest struktura sztuki, spełnienie postawionych przez teoretyków kryteriów, a także opisane wydarzenia oraz galeria postaci i sposób ich przedstawienia. Szczególna uwaga zwrócona jest na na obecność krytyki społecznej i elementów satyrycznych. W ostatniej części, będącej podsumowaniem przeprowadzonej analizy, zestawione zostały największe różnice i podobieństwa między dyskutowanymi sztukami. Pozwoliło to odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób rozwijała się bhana i w jakich obszarach tego gatunku doszło do najistotniejszych zmian.

The subject of this thesis is bhana – sanskrit one act monologue – and its development. The purpose of this study was to investigate how this genre has changed over the centuries. The first introductory chapter focuses on the characteristics of bhana – its structure, typical themes and hero. There are also provided rules laid by Indian poetics concerning this genre. Several definitions from different texts were examined in order to analyze, if theorists’s views on bhana have undergone any modifications. The subsequent chapters discuss three plays – Padmaprabhritaka, Śaradatilaka and Kamavilasa. Padmaprabhritaka is one of the oldest preserved bhanas. Date and origin of Śaradatilaka are uncertain, however there are some premises suggesting, that it may be attributed to a poet living dunring the 18th century in Varanasi. Without doubt Kamavilasa was composed in South India in the 18th century, but the play is not well known in the academic world. For this reason the appendix includes part of the text, which was analyzed in this thesis. These chapters examine the structure, hero, other characters and social aspects of each play. The last part provides the results of the study, therefore the chapter provides a comparison of the analyzed plays. It was found in which aspects bhana has changed over the centuries.