W. Bagehot famously divided the English constitution into two parts – efficient and dignified part. Furthermore, he characterized an institution of monarch as a dignified one. The main function of monarch, and other „dignified” institutions, in the political system, described by W. Bagehot, is to create social legitimacy, in order to preserve legal and political authority of the efficient parts of the constitution. On the contrary to the dignified part, the efficient one is about employing real and direct power. Following that notion, R. Crossman stated in 1960s that Cabinet, like monarch, can be labelled as a dignified institution. Controversy of that statement can be derived from the fact that until 1940s Cabinet was commonly considered to be a main decision-making body. But from today’s perspective Crossman’s notion can be supported by overwhelmingly more arguments. Firstly, the office of the Prime Minister became main political actor that can control almost entirely works of the Cabinet, due to his or her extraordinary position within party, which must command majority in the House of Commons. Secondly, traditional functions of the Cabinet, namely decision-making function and coordination function, have been overtaken by its internal units – Cabinet Office, HM’s Treasury and cabinet committees. If we accept Crossman’s notion, it would mean that Cabinet’s previously held position is no longer correct. Main goal of this paper is to analyse and asses the evolution of the Cabinet from efficient to dignified institution. Both from external and internal view, according to Cabinet's perspective. Moreover, author tries to answer whether we are witnessing permanent change in that matter, or it is only circumstantial and can be reversed if different conditions occur. In this paper there was used an approach of the theory of core executive, which tries to analyse actors, within dispersed executive, in terms of main functions of executive power.
W. Bagehot podzielił angielską konstytucję na dwie części – sprawczą i godnościową. Następnie scharakteryzował on monarchę jako instytucję godnościową. W tak ujętym systemie politycznym główną funkcją monarchy, oraz innych instytucji godnościowych, jest zapewnienie społecznej legitymizacji w celu zachowania legalnej i politycznej władzy sprawczej części konstytucji. W odróżnieniu od części godnościowej, sprawczy element konstytucji dotyczy realnego sprawowania władzy. Wzorując się na tej typologii, R. Crossman sformułował wniosek w latach 60., twierdząc, że Gabinet, podobnie jak monarcha, może być określony jako instytucja godnościowa. Kontrowersyjność tego poglądu byłą spowodowana tym, że do początku lat 40. Gabinet był powszechnie uważany za główny ośrodek podejmowania decyzji. Jednakże obecnie istnieje o wiele więcej argumentów za tezą R. Crossmana, niż w latach 60. Po pierwsze, urząd Premiera stał się najistotniejszym aktorem politycznym, który może jednocześnie w pełni kontrolować prace Gabinetu. Głównie z faktu przewodniczenia partii posiadającej większość głosów w Izbie Gmin. Po drugie, tradycyjne funkcje tego organu czyli funkcja decyzyjna i koordynacyjna, zostały przejęte przez jego wewnętrzne organy, tj. Biuro Gabinetu, Ministerstwo Skarbu oraz komitety gabinetowe. Jeśli przyjmiemy, że teza R. Crossmana jest zasadna, będzie to oznaczać, że historyczna pozycja ustrojowa Gabinetu jest już nieaktualna. Głównym celem niniejszej pracy jest analiza ewolucji Gabinetu od instytucji sprawczej do godnościowej, zarówno z perspektywy wewnętrznej, jak i zewnętrznej tego organu. Ponadto, autor stara się udzielić odpowiedzi na pytanie, czy proces, którego jesteśmy niewątpliwie świadkami, jest trwałą zmianą, czy może jednak jest efektem okolicznościowym, który może się zmienić przy zaistnieniu odmiennych warunków. W pracy korzystano z podejścia teorii centralnej egzekutywy, na podstawie której podmioty działające w ramach rozporoszonej władzy wykonawczej powinny być analizowane pod względem głównych jej funkcji.
