The chosen temperamental and character features of unemployed in comparison to employed group.

The questions of unemployment and work, in reference to the human’s life and psychological wellbeing of individual, are widely discussed by researchers from various fields of science – beginning with the theory of M. Jahoda and Fryer. Work is one of the main occupations of grown people and for that reason it has such a significant influence on psychological aspects of humans life and their social functioning. While reading through the research and theory focused on employment and unemployment it is difficult to miss that those two situations may have very different impact on individual’s life. This thesis main focus are the differences between the chosen temperamental and personality traits of employed and unemployed people. The mentioned traits and characteristics are: the perceived self-respect, dimensions of temperament based on Cloninger’s theory, work motivation (intrinsic and extrinsic motivation - based on Deci and Ryan’s theory) and also the levels of latent and manifest benefits of employment. The study was conducted with use of four questionnaires. Analysis of the results allowed to confirm or partially confirm 5 from 6 created hypothesis. In order to confirm the results it is necessary to conduct replications of this study with an involvement of bigger research group.

Zagadnienie bezrobocia oraz znaczenia pracy w kontekście życia człowieka i jego psychologicznego dobrostanu jest poruszane przez wielu autorów, zaczynając m.in. od M. Jahody i Fryera. Praca jest jedną z podstawowych aktywności człowieka, przez co ma ogromny wpływ na psychologiczne aspekty funkcjonowania jednostki. Zagłębiając się w literaturę psychologiczną związaną z zagadnieniami pracy oraz bezrobocia, łatwo jest zauważyć jak bardzo różny wpływ mają te dwie sytuacje życiowe na człowieka. Niniejsza praca ma na celu porównanie wybranych cech temperamentu i charakteru u osób bezrobotnych oraz pracujących. Wybrane cechy i charakterystyki to: poczucie własnej godności, wymiary temperamentu w ujęciu Cloningera, motywacja do pracy (w oparciu o teorię motywacji celowej i samoistnej Deciego i Ryana) oraz korzyści jawne i utajone związane z zatrudnieniem. Do przeprowadzenia badania posłużyły wybrane narzędzia kwestionariuszowe. Po analizie wyników badania udało się potwierdzić lub częściowo potwierdzić pięć z sześciu założonych hipotez badawczych. Dla ostatecznego potwierdzenia wyników niezbędne jest przeprowadzenie replikacji badań z wykorzystaniem większej grupy badawczej.