Architektura sakralna Wschodniej Małopolski w X/XI - XV wieku w świetle badań archeologiczno-architektonicznych.

Since the 10th century, the development of Christian architecture has been visible in Poland. This is connected with the initiated process of Christianization of the land of the Piast State in the 2nd half of 10th century. This was probably connected with the beginning of brick architecture in the Piast State. Probably in the 11th century, during the rule of the Piasts in the so called- The Czerwieńskie Castles, this architecture appears in Przemyśl, located in the eastern region of Małopolska. After the re-occupying of these lands by rulers of Ruthenia, the architecture of Eastern Orthodox Christianity also developed here. Until the reign of Kazimierz Wielki in Poland, the Polish-Russian border was largely unchanged, leaving behind the western (Polish) side such cities as Jasło, Ropczyce, Goraj and Lublin, and on the eastern side: Sanok, Przeworsk, Szczebrzeszyn and Chełm. This border divided the eastern region of Małopolska into a part connected with the western world - Catholic and a part connected with the eastern world - Orthodox. This reflected the boundary of the architectural boundaries of both creeds. Despite the later change of the political border, ethnic and religious boundaries remained, also in architecture.

Od X wieku widoczny jest na terenie Polski rozwój architektury chrześcijańskiej. Wiąże się to z zapoczątkowanym procesem chrystianizacji ziem państwa Piastów w 2. połowie X wieku. Z tym wiązał się prawdopodobnie początek architektury murowanej na terenie państwa Piastów. Prawdopodobnie w XI wieku, w czasie panowania Piastów na terenie tzw. Grodów Czerwieńskich, architektura ta pojawia się w Przemyślu, znajdującym się na obszarze Wschodniej Małopolski. Po ponownym przejęciu tych ziem przez władców Rusi, rozwijała się tutaj również architektura chrześcijaństwa wschodniego – prawosławnego. Do czasów panowania w Polsce Kazimierza Wielkiego granica polsko-ruska przebiegała przez większość czasu bez większych zmian, zostawiając po zachodniej (polskiej) stronie takie miasta jak Jasło, Ropczyce, Goraj, Lublin, natomiast po wschodniej stronie: Sanok, Przeworsk, Szczebrzeszyn, Chełm. Granica ta podzieliła teren Wschodniej Małopolski na część związaną ze światem zachodnim – katolickim oraz część związaną ze światem wschodnim – prawosławnym. Odzwierciedlało to granicę zasięgów architektury związanej z obydwoma wyznaniami. Pomimo późniejszej zmiany granicy politycznej, granice etniczne i religijne pozostały nadal, również w architekturze.