Characteristics of sulphate aerosols in Cracow

High concentrations of air pollutants is currently inherent issue of many cities around the world, including Cracow. There are various types of pollutants that can be found in urban atmosphere, such as particulate matter, nitrogen oxides, carbon oxides, sulphur oxides, polycyclic aromatic hydrocarbons, heavy metals. Sulphate aerosols are important air pollutants in Cracow. Sulphate aerosols were studied using scanning electron microscopy with energy dispersive X-ray spectroscopy. The morphology and chemical composition of sulfate particles were determined. Considering cations present in chemical composition, five types of sulfates were distinguished: sodium sulphates, calcium sulphates, sodium-calcium sulphates, sulphates with more diversified composition and mixed particles that include sulphur in their composition. Origins of individual particles is difficult to determine however accomplished analyses helped with better recognition of sulphates in Cracow atmosphere, which is important point leading to the identification of air pollutant sources.

Wysokie koncentracje zanieczyszczeń powietrza są obecnie nieodłącznym problemem wielu miast na świecie, w tym również Krakowa. W atmosferze miejskiej mogą występować między innymi: pyły zawieszone, tlenki azotu, tlenki węgla, tlenki siarki, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, metale ciężkie. Do jednych z istotnych zanieczyszczeń w Krakowie należą aerozole siarczanowe, które były głównym przedmiotem badań. W toku poczynionych obserwacji z wykorzystaniem skaningowej mikroskopii elektronowej z systemem mikroanalizy opartym na spektroskopii dyspersji energii promieniowania rentgenowskiego, określono formę występowania oraz skład chemiczny cząstek siarczanowych. Ze względu na kationy występujące w składzie, zostało wyróżnionych pięć grup siarczanów: siarczany sodowe, siarczany wapniowe, siarczany sodowo-wapniowe, siarczany o bardziej zróżnicowanym składzie oraz wyróżniono również cząstki mieszane zawierające siarkę. Pochodzenie poszczególnych cząstek jest trudne do określenia, jednakże poczynione badania pozwoliły na lepsze rozpoznanie siarczanów występujących w atmosferze Krakowa, co stanowi istotny aspekt przy próbie identyfikacji źródeł zanieczyszczeń.