Składniki mineralne w aerozolach w powietrzu w Krakowie

The purpose of this master thesis is to present an overview of the characteristics of the mineral compounds of aerosols in the air in Kraków. The mineral compounds were characterized using a scanning electron microscope with the EDS microanalytical system. Four samples were analyzed, each was split into three size fractions. Based on the analysis the following compounds were distinguished: silicates, aluminosilicates, silicon-rich particles, sulphates, carbonates, chlorides, iron-rich particles and mixed particles. Mineral constituents are usually no bigger than a few μm, with the exception of aluminosilicates, which occur in larger aggregates. Some mineral particles in aerosols exhibit a composition and morphology analogous to their natural mineral counterparts. In some cases an attempt has been made to identify the source of analyzed minerals. Particles of both natural and antropogenic origin have been distinguished.

Celem niniejszej pracy magisterskiej było dokonanie przeglądu i charakterystyki składników mineralnych występujących w aerozolach w powietrzu w Krakowie. Charakterystyki tej dokonano na podstawie zdjęć i pomiarów wykonanych za pomocą mikroskopu elektronowego skaningowego z systemem mikroanalizy EDS. Dokonano analizy czterech próbek, w każdej wydzielono trzy frakcje wielkości składników. Na podstawie analiz wyróżniono: krzemiany i glinokrzemiany, cząstki bogate w krzem, siarczany, węglany, chlorki, cząstki bogate w żelazo oraz cząstki mieszane. Składniki mineralne najczęściej osiągają wielkość nie większą niż kilka µm, wyjątek stanowią glinokrzemiany występujące w większych agregatach. Niektóre z cząstek mineralnych aerozoli wykazują skład i morfologię analogiczną do naturalnych odpowiedników - minerałów. W niektórych przypadkach dokonano próby określenia pochodzenia badanych składników, wyróżniono cząstki pochodzenia zarówno naturalnego jak i antropogenicznego.