Metody oznaczania grup krwi w materiale archeologicznym

Antigens present on red blood cells allow to determine to which blood group within any given system one can be attributed. Since the discovery of the AB0 system blood group determination in living donors has been performed by hemagglutination test. Precise determination of the blood group is important in transfusiology but anthropologists have also been interested in studying blood groups of skeletal remains. Therefore for a long time they tried to determine blood group having only excavated bones. This proved to be much more difficult than in a fresh blood sample. The work provides description of methods of historical importance applied since 1934 that included: absorption method, absorption and elution test and antibody fluorescence method. These multi-stage techniques are based mainly on the occurrence or absence of agglutination reactions when using anti-A, anti-B, anti-H diagnostic sera. However, various modifications have been used in each method. In the fluorescence method, the antibodies are conjugated with a fluorescent dye and upon the contact of this complex with the antigens contained in the examined bone tissue the intensity of fluorescence is assessed.Since DNA is less prone to degradation than polysaccharides currently the standard procedure applied to degraded bone material is genetic analysis. It is based on the analysis of sequence of nucleotides of genes coding respective glycosyltransferases (their polymorphism). The A and B genes differ in seven of the 1059 nucleotides encoding them. Analyzes at the genotype level include: polymerase chain reaction (PCR), restriction analysis of the product and AFLP. Studies carried out using genetic analysis allowed to determine blood group and frequency of various alleles of the A, B, O genes even in a very old and damaged bone material.

Antygeny występujące na krwinkach czerwonych pozwalają określić przynależność danej osoby do grupy krwi w obrębie każdego układu grupowego. Od czasu odkrycia układu ABO do oznaczenia grupy krwi stosuje się test aglutynacji. Oznaczanie grup krwi u żywych ludzi ma istotne znaczenie w transfuzjologii ale antropolodzy są też zainteresowani badaniami przynależności grupowej populacji wymarłych. W tym celu od dawna próbowano określić grupę krwi mając do dyspozycji jedynie materiał kostny pochodzący z pochówków. Okazało się to o wiele trudniejsze niż oznaczenia z próbek świeżej krwi. W pracy opisano metody o znaczeniu historycznym, stosowane już od 1934 roku do których należy: metoda absorpcji, test absorpcyjno-elucyjny i metoda fluorescencji przeciwciał. Te wieloetapowe techniki oparte są głównie na wystąpieniu lub braku reakcji aglutynacji przy wykorzystaniu surowic diagnostycznych anty-A, anty-B, anty-H. Jednak w każdej z metod zastosowano różne modyfikacje. W metodzie fluorescencji przeciwciała są znakowane barwnikiem fluorescencyjnym i po reakcji tego kompleksu z antygenami zawartymi w badanej tkance kostnej ocenia się intensywność fluorescencji. Ponieważ DNA jest mniej podatne na degradację niż wielocukry obecnie standardem postępowania ze zdegradowanym materiałem kostnym jest analiza genetyczna. Opiera się ona na analizie sekwencji nukleotydów genów kodujących odpowiednie glikozylotransferazy (ich polimorficzności). Geny A i B różnią się jedynie siedmioma z 1059 kodujących je nukleotydów. Do analiz na poziomie genotypu należą: Łańcuchowa reakcja polimerazy PCR, analiza restrykcyjna produktu i AFLP. Badania wykonane tą metodą pozwoliły określić grupę krwi oraz częstotliwość występowania różnych alleli genów A, B, O nawet w bardzo starych i uszkodzonych szczątkach kostnych.