Wpływ klasycznej filozofii konfucjańskiej na sytuację polityczno-społeczną Ujgurów we współczesnych Chinach

Celem pracy jest przeanalizowanie oddziaływania tradycyjnego systemu filozoficznego na wyzwania współczesnego świata, poprzez przedstawienie związku pomiędzy myślą wczesnych konfucjanistów, a uwarunkowaniami wyznaczającymi rzeczywistość polityczno-społeczną, w ramach której funkcjonuje mniejszość ujgurska zamieszkująca terytorium Chińskiej Republiki Ludowej. Ujgurzy, ze względu na swą specyfikę religijną (muzułmanie), etniczną (pochodzenie tureckie) oraz polityczną (kwestie bezpieczeństwa i ekonomii) stanowią obiekt badawczy pozwalający dokonać wszechstronnego opisu czynników mających znaczenie w kontekście relacji grupy mniejszościowej z elitami politycznymi Państwa Środka. Zestawienie poglądów klasycznych konfucjanistów ze sposobem postępowania Chin wobec Ujgurów pokazuje, że filozofia konfucjańska nie pozostaje bez wpływu na postawę władz ChRL. Konfucjanizm to jeden z fundamentów cywilizacji chińskiej, który po dziś dzień kształtuje mentalność ludzi zamieszkujących ten rejon świata w stopniu uniemożliwiającym rządowi w Pekinie zlekceważenie podstawowych elementów konfucjańskiego światopoglądu. Jednocześnie należy zauważyć, że zachowanie rządzących względem Ujgurów jest w znacznej mierze podyktowane względami pragmatycznymi, związanymi z realizowaniem doraźnych interesów politycznych władzy. Dlatego też wyciągnięcie wniosków co do rzeczywistej natury oraz zakresu zależności występujących między filozofią klasycznych konfucjanistów, a kształtem chińskiej polityki wobec Ujgurów, wpływającej na sytuację polityczno-społeczną tych ostatnich, wymaga przeprowadzenia dodatkowych badań.

The purpose of this paper is to analyze influence of traditional philosophical system on the challenges of contemporary world, by present relation between early Confucian thought and conditions which determine political and social situation of Uyghur minority in the People's Republic of China. Uyghurs, because of their religious (Muslims), ethnic (Turkish origins) and political (security and economic issues) specificity, can be subject of a comprehensive study, which contains all factors important in the relationship between minority group and Chinese political elites. A comparision of the ideas expressed by classical Confucianists with China's attitude towards Uyghurs shows that Confucian philosophy has an impact on PRC authorities. Confucianism is the cornerstone of Chinese civilization and still shapes the mentality of people who live in this part of the world, therefore basic elements of Confucian worldview cannot be underestimated by Beijing. But it is also important to note that government's approach to Uyghurs is closely connected with pragmatism and short-term political interests. This is the reason why further studies are necessary to form an opinion about real nature and scope of influence of the classical Confucian philosophy on the Chinese policy toward Uyghurs, which has an impact on political and social situation of Uyghur minority.