Redukcja szkód jako model pracy spcjalnej z osobami uzależnionymi od substancji psychoaktywnych.

Podejście określane jako redukcja szkód jest istotnym rozwiązaniem w terapii uzależnień, ponieważ monolityczny system pomocy, bazujący na bezwzględnej abstynencji, jest niewystarczający i niedopasowany do rozmaitych potrzeb w zakresie pomocy osobom przyjmującym narkotyki i uzależnionym od nich. Dlatego bardzo istotne jest szersze włączenie tego podejścia do metodyki pracy socjalnej. Niniejsza praca stanowi próbę syntezy wiedzy na temat redukcji szkód w pracy socjalnej z osobami uzależnionymi od substancji psychoaktywnych, jednocześnie rozprawa ma charakter aplikacyjny ponieważ dąży do wypracowania modelu redukcji szkód na potrzeby pracy socjalnej, w oparciu o analizę oczekiwań i potrzeb klientów i klientek programów redukcji szkód. Swoje rozważania rozpoczęłam od ogólnych zagadnień związanych z problematyką uzależnień, ponieważ zrozumienie istoty uzależnienia oraz umiejscowienie uzaleznienia w różnych nurtach socjologii problemów społecznych determinuje możliwość projektowania efektywnych interwencji. Następnie rozważania nakierowane zostały na model redukcji szkód i jego role w pracy socjalnej z osobami uzależnionymi od substancji psychoaktywnych. Starałam się uzasadnić konieczność szerszego i bardziej zinstytucjonalizowanego włączenia modelu redukcji szkód w system pomocy społecznej i profesje pracownika/pracowniczki socjalnej. Z kolei ostatnia część niniejszej pracy stanowiła empiryczną analizę materiału zastanego dotyczącego programów redukcji szkód. Analiza przeprowadzona została pod kątem potrzeb oraz oczekiwań klientów i klientek programów redukcji szkód, ograniczeń i braków w programach oraz kwestii związanych z efektywnością terapii opartej o redukcje szkód. Celem było wypracowanie modelu redukcji szkód, który może mieć zastosowanie w pracy socjalnej oraz stworzenia listy rekomendacji dla istniejących lub przyszłych programów redukcji szkód.

The approach known as harm reduction is an important solution in addiction therapy, because the monolithic aid system, based on absolute abstinence, is insufficient and mismatched to various needs in the field of helping drug addicts. Therefore, it is very important to include this approach more widely in the methodology of social work. This paperwork is an attempt to synthesize knowledge about harm reduction in social work with people addicted to psychoactive substances. At the same time, the application is designed to develop a harm reduction model for social work, based on the analysis of the expectations and needs of harm reductions clients. I started my discussion with general issues related to addiction, because understanding the essence of addiction and the place of addiction in various sociological trends in social problems determines the possibility of designing effective interventions. Then, the considerations were focused on the harm reduction model and its role in social work with people addicted to psychoactive substances. I tried to justify the need for a wider and more institutionalized inclusion harm reduction model in the social welfare system and the professions of social worker. In turn, the last part of this work was desk research of the existing material regarding harm reduction programs. The analysis was carried out in terms of client’s needs and expectations on harm reduction programs, limitations and gaps in programs as well as issues related to the effectiveness of therapy based on harm reduction. The goal was to develop a harm reduction model that could be applied to social work and to create a list of recommendations for existing or future harm reduction programs.