Insider trading w prawie europejskim i amerykańskim

Currently, insider trading is seen as a negative phenomenon. In the most of the countries having the stock exchanges the different forms of regulations prohibiting the use inside information exist. Eliminating abuses on the financial market is one of the main purposes of lawmakers in both, the United States and European Union. However, despite the common purpose of regulation in those legal systems, the approaches to inside information is different. whereas American law is concentrated on eliminating insider trading as an unfair use of information advantage by those who have an access to company's inside information due to their particular relations with the company, European law comprehensively regulates defining "inside information", the duty of disclosure and prohibits from using inside information and disclosing it illegally. Because of that, the European model of regulation is described as "insider dealing" in order to stress those differences. The aim of this paper is to answer if American regulation of insider trading ought to be a model law for other countries. This paper intends to achieve it through presentation regulations in both, the United States and European Union, including an overview of a historical evolution of the regulation, regulation concerning the ban on the use of inside information by the outsiders and the activity of the enforcement agencies.

Insider trading jest obecnie zjawiskiem powszechnie postrzeganym jako niepożądane i negatywne. W zdecydowanej większości państw na świecie, które posiadają giełdy papierów wartościowych istnieją różne formy regulacji zakazujących wykorzystywania informacji poufnych. Zwalczanie nadużyć na rynku finansowym jest jednym z głównych celów prawodawców zarówno europejskich jak i amerykańskich, jednak pomimo wspólnego celu przyświecającego regulacjom w obu porządkach prawnych, podejście do problematyki regulacji informacji poufnych jest w nich odmienne. Prawo amerykańskie zogniskowane jest wokół eliminacji zjawiska insider tradingu jako nieuczciwego wykorzystywania przewagi informacyjnej przez osoby, które mają dostęp do informacji wewnętrznych spółki dzięki szczególnym relacjom łączącym je z nią. Prawo europejskie z kolei kompleksowo reguluje identyfikację informacji poufnej, obowiązki informacyjne z nią związane oraz zakaz jej wykorzystywania jak i ujawniania. Z tego względu europejski model uregulowania określa się często w literaturze jako insider dealing, aby dodatkowo zaznaczyć jego odmienności w stosunku do tego amerykańskiego. Celem niniejszej pracy jest odpowiedź na pytanie czy amerykańska regulacja insider tradingu powinna stanowić model dla rozwiązań przyjmowanych w innych systemach prawnych. W niniejszej pracy podjęto próbę udzielenia odpowiedzi na nie poprzez przedstawienie regulacji insider tradingu w Stanach Zjednoczonych oraz na obszarze Unii Europejskiej, z uwzględnieniem historycznej ewolucji przedmiotowych regulacji, a następnie porównanie obu systemów przez pryzmat podstaw aksjologicznych obu regulacji, sposobu uregulowania zakazu wykorzystywania informacji poufnych przez osoby niebędące insiderami oraz aktywności organów ścigania i agencji rządowych w egzekwowaniu przepisów.