Normy i strategie w tłumaczeniu Baśni Braci Grimm na przykładzie polskich i angielskich tłumaczeń Czerwonego Kapturka oraz Jasia i Małgosi

Celem pracy jest opisanie wpływu norm tłumaczeniowych na literaturę dziecięcą na przykładzie Baśni Braci Grimm. Pierwszy rozdział opisuje historię i charakterystykę Grimmowskich baśni oraz problemy, które pojawiają się przy ich tłumaczeniu. Rozdział drugi definiuje pojęcie norm tłumaczeniowych i prezentuje ich wpływ na pracę tłumacza oraz w konsekwencji na wybierane przez niego strategie. Trzeci i czwarty rozdział zawierają analizę porównawczą dwóch baśni, której celem jest ustalenie w jakim stopniu różne wersje tekstu odbiegają od oryginału i jak normy tłumaczeniowe ukształtowały produkt końcowy tłumaczenia. W trakcie badań udało się ustalić, że obecność norm tłumaczeniowych ogranicza wolność tłumacza i wpływa na wybieranie przez niego strategii, które prowadzą do radykalnych zmian w tekście i sprawiają że tłumaczenie staje się jedynie adaptacją oryginału. Porównanie tłumaczeń w języku polskim i angielskim wykazało, że te same normy dotyczą obu kręgów kulturowych, jednak w Polsce są dużo bardziej widoczne i prowadzą do dużo większych, często niekorzystnych zmian w tekście.

The aim of this paper is to describe the influence of translation norms on children’s literature on the basis of Grimms’ Fairy Tales. The first chapter describes the history and characteristics of the Grimms’ tales as well as the problems which arise while translating them. The second chapter defines the concept of norms in translation and presents their influence upon a translator’s work, and, in consequence, the strategies he or she chooses. The third and the fourth chapters contain a comparative analysis of two tales, conducted with the intention of establishing in which Polish and English versions vary from the original and how the norms influenced the final product of translation. In the course of my research it became clear that translation norms limit a translator’s freedom and motivate them to apply strategies which lead to radical changes in text, creating only an adaptation of the original. A comparison of selected Polish and English translations proved that the same set of norms applies to both languages but is much more visible in case of Polish translation, which leads to greater, often unfortunate changes in the text.