La denuncia sociale nella letteratura italiana della II metà del XX secolo sul esempio dei romanzi scelti di Leonardo Sciascia

Celem niniejszej pracy jest analiza krytyki społecznej w literaturze włoskiej w II połowie XX wieku, zawartej, między innymi, w bogatej twórczości literackiej sycylijskiego autora Leonarda Sciasci. Moja analiza problemów związanych z władzą oraz jej wpływu na społeczność została przeprowadzona na podstawie wybranych powieści pisarza: Kontekst (1971), Dzień puszczyka (1961) oraz Todo modo (1974). Każdy rozdział poświęcony jest analizie innego zagadnienia, wśród których można wymienić: korupcję polityczną, nadużycia władzy, łamanie praw człowieka, wpływ działalności przestępczości zorganizowanej na lokalną społeczność, obłudę religijną czy bezsilność jednostki w walce przeciwko zdeprawowanej klasie rządzącej. Za pomocą szczegółowej analizy dzieł Leonarda Sciasci staram się wykazać, w jaki sposób autor przedstawił powyższe problemy w swoich powieściach inspirowanych prawdziwymi zdarzeniami i ściśle związanych z sytuacją społeczno-polityczną ówczesnych Włoch. Praca podzielona jest na dwie części: wstęp oraz rozdziały poświęcone analizie powieści. W pierwszej części przedstawiam najistotniejsze zagadnienia, niezbędne do późniejszej analizy problematyki związanej z krytyką społeczną, m.in. : kontekst społeczno-polityczny we Włoszech po II wojnie światowej, charakterystyka włoskiej powieści kryminalnej, twórczość Leonarda Sciasci oraz jej wpływ na włoskie kino zaangażowane. W pierwszym rozdziale koncentruję się na problemie nadużycia władzy przedstawionym w powieści Kontekst. Drugi rozdział poświęcony jest analizie działalności przestępczości zorganizowanej oraz jej wpływu na społeczność na podstawie dzieła Dzień puszczyka. Trzeci rozdział to analiza tematu związanego z korupcją polityczną oraz obłudą religijną w Todo modo. Praca zakończona jest konkluzjami wynikającymi z analizy problematyki przedstawionej w dziełach sycylijskiego autora.

The purpose of my thesis is the analysis of the social denunciation in italian literature of the second half of the XX century, presented in the rich literary creation of the Sicilian author Leonardo Sciascia. My analysis of the problems related to political power and its impact on society was based on the author's novels: Equal danger (1971), The Day of the Owl (1961) and Todo modo (1974). Each chapter is dedicated to the analysis of different issues, for example: political corruption, the abuse of political power, the violation of human rights, the impact of the mafia on the local community, religious hypocrisy, as well as the powerlessness of the individual in the struggle against the degraded ruling class. With a profound analysis of the Sciascian works I try to highlight how the author has presented the problems previously mentioned in his novels inspired by the facts and closely linked to the Italian socio-political situation at that time.The thesis is divided into two parts: the introduction and the chapters dedicated to the analysis of the novels. In the introduction I present the elements which are necessary for an analysis of the problems related to social denunciation, for example: the socio-political context in Italy after the Second World War, the characteristics of the Italian crime novel and the literary creation of Leonardo Sciascia and his contribution to socially-committed Italian cinema. In the first chapter I focus on the problem of the abuse of political power presented in the novel Equal danger. The second chapter is dedicated to the analysis of the activities of organized crime and its impact on society, based on the work The Day of the Owl. The third chapter is the analysis of the theme of political corruption and religious hypocrisy in the Todo modo.At the end of my thesis I present the conclusions that result from the analysis of the problems highlighted in the novels of the Sicilian author.

L’oggetto della mia tesi di laurea è l’analisi della denuncia sociale nella letteratura italiana della seconda metà del XX secolo, presentata, tra l’altro, nella ricca creazione letteraria dell’autore siciliano Leonardo Sciascia. La mia analisi dei problemi legati al potere e il suo impatto sulla società è stata effettuata in base ai romanzi dell’autore: Il contesto (1971), Il giorno della civetta (1961) e Todo modo (1974). Ogni capitolo è dedicato all’analisi di diversa questione, ad esempio: la corruzione politica, l’abuso del potere, la violazione dei diritti umani, l’impatto della criminalità organizzata sulla vita della comunità locale, l’ipocrisia religiosa, nonché l’impotenza dell’individuo nella lotta contro la classe dirigente degradata. Con una profona analisi delle opere sciasciane cerco di evidenziare come l’autore ha presentato i suddetti problemi nei suoi romanzi ispirati dai fatti e strettamente legati alla situazione socio-politica italiana dell’epoca. La tesi è divisa in due parti: l’introduzione e i capitoli dedicati all’analisi delle opere. Nell’introduzione presento gli elementi necessari per una profonda analisi delle problematiche legate alla denuncia sociale, tra l’altro: il contesto socio-politico in Italia dopo la seconda guerra mondiale, le caratteristiche del genere del giallo e la creazione letteraria di Leonardo Sciascia e il suo contributo al cinema impegnato italiano. Nel primo capitolo mi concentro sul problema dell’abuso del potere presentato nel romanzo Il contesto. Il secondo capitolo è dedicato all’analisi delle attività della criminalità organizzata e il suo impatto sulla società, basato sull’opera Il giorno della civetta. Il terzo capitolo è l’analisi del tema della corruzione politica e l’ipocrisia religiosa nel Todo modo. Alla fine della tesi presento le conclusioni che risultano dall’analisi dei problemi messi in evidenza nelle opere dell’autore siciliano.