Wpływ myślenia spiskowego na uleganie dezinformacji

W przedstawionej tu pracy realizowane były dwa cele: dokonano adaptacji do warunków polskich Generic Conspiracist Beliefs Scale (GCB; Brotherton, French, Pickering, 2013) a następnie sprawdzono eksperymentalnie wpływ myślenia spiskowego, mierzonego adaptowaną Ogólną skalą myślenia konspiracyjnego na występowanie efektu dezinformacji. Adaptacji dokonano na próbie 470 osób różnej płci, w przedziale wiekowym od 13 do 67 lat. Narzędzia zastosowane w procedurze adaptacji dobrano pod względem potencjalnego związku mierzonych przez nie cech z myśleniem spiskowym. Ogólną skalę myślenia konspiracyjnego użyto w części eksperymentalnej pracy, w której badano wpływ myślenia spiskowego na uleganie dezinformacji. W tej części badania wzięło udział 120 osób różnej płci, w wieku od 15 do 52 lat. Eksperyment przeprowadzono według schematu 2 x 2 (brak dezinformacji/obecna dezinformacja x myślenie spiskowe niskie/myślenie spiskowe wysokie). Potwierdzone zostały obie hipotezy badawcze: u osób poddanych dezinformacji ujawnił się jej efekt oraz badani, którzy przejawiali tendencję do myślenia spiskowego byli bardziej ulegli wobec dezinformacji.

This study focused on two issues – a psychometric adaptation of the Polish version of Generic Conspiracist Beliefs Scale (GCB) (Brotherton, French, Pickering, 2013) and an examination the relationship between level of conspiracy thinking and the misinformation effect. The psychometric properties of the adaptation of GCB scale was assessed. A sample of 470 participants were asked to complete the GCB scale and several other tests. Age ranged from 13 to 67 years. The results confirmed that the Polish version of scale can be practically useful measure of conspiracist ideation.The experimental study was conducted using a 2x2 factorial design (misinformation: absent/ present x conspiracist ideation: low level/high level) on 120 subjects. Age ranged from 15 to 52 years. The results of this experiment showed the misinformation effect and correlation between high level of conspiracist ideation and the magnitude of the misinformation effect.