Sensuality and Eroticism in the Free-Standing Sculpture of the Hellenistic Period

The Hellenistic period was the time of deep political and social transformations in the Mediterranean. These changes had a strong influence on the life and mentality of the people of the time. One of the consequences of these transitions was a new style and character of art. These features are the most visible in sculpture. Overwhelming monumentality of artistic creations of the Classical period have been replaced by more approachable works with a wide range of themes. A new trait in the Hellenistic sculpture was the presence of sensuality and eroticism, e.g. in scenes of the Dionysian world, representations of Aphrodite and in images of mythological figures as well as ordinary people. In their art Hellenistic artists were stimulating senses of the spectators in the original way. For this purpose they often used complicated formal and stylistics traits. They initiated a specific kind of interaction, which introduced the viewer into the world of the sculpture or obliges him to thorough analysis and reflections.This essay is an attempt to look at archaeological sources in a slightly different way, than in the most of scientific studies. My study is based on the method of the history of art and on the reception theory. In my analysis I want to take notice of the fact, that an ancient sculpture are not only a physical evidence of the existence of a given community and culture, but also a reminiscence of mentality and emotionality of those, who were living in the past. In this context the subject of eroticism and sensuality, rather neglected and ignored in literature, is an important element of the Hellenistic culture. It is also a testimony that lust and an affection of beautiful body have lasted for ages.

Okres hellenistyczny był czasem głębokich przemian polityczno-społecznych na terenie basenu Morza Śródziemnego. Przekształcenia te wywarły ogromny wpływ na życie i mentalność ówczesnych ludzi. Jedną z konsekwencji tych zmian była nowa stylistyka i charakter sztuki, które to najsilniej objawiają się na przykładzie rzeźby. Przytłaczająca monumentalizmem twórczość okresu klasycznego została zastąpiona lżejszymi w odbiorze dziełami o szerokiej gamie tematycznej. Nowatorską cechą rzeźby hellenistycznej była obecność zmysłowości i erotyzmu, m. in. w scenach ze świata dionizyjskiego, przedstawieniach Afrodyty, postaci mitologicznych czy wizerunkach zwykłych ludzi. W swojej twórczości artyści hellenistyczni w niebanalny sposób pobudzali zmysły odbiorców, poprzez zastosowanie często skomplikowanych zabiegów formalnych i stylistycznych. Inicjowały one specyficzny rodzaj interakcji, wprowadzający widza w świat rzeźby lub zmuszający go do pewnych przemyśleń i dokładnej analizy dzieła.Niniejsza praca jest próbą spojrzenia na źródła archeologiczne, jakimi są dzieła rzeźby hellenistycznej, w nieco inny sposób niż w większości opracowań naukowych, mianowicie poprzez zastosowanie metody badawczej historii sztuki oraz teorii recepcji. W mojej analizie pragnę zwrócić uwagę na fakt, że rzeźba antyczna nie jest jedynie materialnym świadectwem istnienia danej społeczności i kultury w sensie archeologicznym, ale także reminiscencją mentalności oraz emocjonalności żyjących w przeszłości ludzi. W tym kontekście temat erotyzmu i zmysłowości, raczej zaniedbany i pomijany w literaturze, jest ważnym elementem kultury hellenistycznej, a także świadectwem tego, że umiłowanie pięknego ciała i pożądanie nie jest rzeczą obcą człowiekowi od wieków.