Comparison and validity of the political and economic thought of Vaclav Havel and Jacek Kuroń in relation to the debate over the moment of capitalism

The dissertation attempts to compare Vaclav Havel’s and Jacek Kuroń’s ideas, particularly in the area of their views on politics, economy and the necessity of the spiritual revolution in modern societies. The last aspect was recognized by both of thinkers with particular reference to its validity in contemporary debate over the capitalism.The dissertation is divided into four chapters. At the beginning the biographical notes of both politicians are presented. It is the paramount element because of connection of their developed activity in the opposition with theoretical considerations. In the first chapter the author portraits the idea of Czech dissident. The starting point of the analysis is the conception of the “antipolitical politics”. Furthemore, the author elaborates, propounded by Havel “existential revolution” and its consequences for his thoughts on economy and work. At the end of this part the relation between the conception of “dissidentism” and work is analyzed. In the second chapter Jackek Kuroń’s views on politics are presented. The author focuses on the relation of above-mentioned views with pedagogical thought, which is considered to be favourite topic of Kuroń’s interests. Taking into consideration this relation and evolution of Kuroń’s pedagogical thought, in the following part of this chapter, the author presents the conception formed at the twilight of thinker’s life- global educational revolution. At the end of this chapter it is elaborated how these ideas affected Kuroń’s views on labor market and the worker’s fate. The third chapter compares Havel’s and Kuroń’s understanding of politics and oppositional activity, their thoughts on transformations of societies on the spiritual plane, their views on economy and modern capitalism and last but not least the intellectual lineages of both politicians. The fourth chapter drafts current debate over the future of capitalism. The author indicates the most important points of above-mentioned discourse by taking into consideration intellectual achievements of both thinkers. The last part of the chapter is an attempt to evaluate to what extent Kuroń’s and Havel’s ideas are still valid and helpful in finding ways to tackle challenges produced by modern capitalism.

Przedmiotem pracy jest porównanie myśli Vaclava Havla i Jacka Kuronia w zakresie ich refleksji nad polityką, gospodarką oraz widzianą przez nich obu potrzebą duchowej rewolucji we współczesnych społeczeństwach ze szczególnym uwzględnieniem jej aktualności w kontekście współczesnej debaty nad kapitalizmem.Praca składa się z czterech rozdziałów. Na samym początku znajdują się krótkie noty biograficzne obu polityków. Jest to istotny element ze względu na łączenie przez nich bogatej działalności opozycyjno-politycznej z rozważaniami teoretycznymi. W rozdziale pierwszym przedstawiono myśl czeskiego dysydenta obierając za punkt wyjścia jego koncepcję „antypolitycznej polityki”. W dalszej części przybliżono postulowaną przez niego potrzebę rewolucji egzystencjalnej oraz konsekwencje jakie niesie ona dla jego zapatrywań na gospodarkę i pracę. Na końcu tego fragmentu przeanalizowano relację pomiędzy koncepcją dysydentyzmu, a pracą. W rozdziale drugim przedmiot badania stanowią refleksje Jacka Kuronia na temat polityki, a także jej relacje z myślą pedagogiczną, która stanowiła ulubiony przedmiot zainteresowania opozycjonisty. Przyglądając się tym związkom i ewolucji jego myśli pedagogicznej w dalszej kolejności przedstawiono koncepcję wypracowaną przez niego pod koniec życia – globalnej rewolucji edukacyjnej. W następnej części przeanalizowano jak te postulaty przekładały się na jego zapatrywania w kwestiach rozwoju rynku pracy, a także losu pracowników. W rozdziale trzecim porównano ich rozumienie polityki oraz działalności opozycyjnej, postulaty przeobrażanie społeczeństw na płaszczyźnie duchowej, spojrzenie na gospodarkę i współczesny kapitalizm oraz ich rodowody intelektualne. W rozdziale czwartym zarysowano aktualną debatę nad przyszłością kapitalizmu. Wskazano jej najważniejsze wątki oraz dokonano analizy przez pryzmat dorobku obu myślicieli. W ostatniej części pracy podjęto próbę oceny w jakim stopniu ich myśl polityczna jest aktualna i przydatna w szukaniu odpowiedzi na wyzwania globalnego kapitalizmu.