Wpływ światła naturalnego na funkcjonowanie pracowników zmianowych w zakresie aktywacji, senności oraz tonu hedonicznego.

Due to economic growth, the demand for shift and night workers is increasing. According to conditions that people are working in they are highly threaten with irregular exposure to the daylight. It can cause long-term circadian disruptions. What is more, studies on shift work suggest that it can lead to serious health damages, disorders in mental and physical wellness, reduced social life and decreased performance efficiency at work.The aim of this study is to investigate an influence of time of work and daylight on activation, sleepiness, and ability to experience pleasure. The study analysed: (1) impact of a shift on the results of the tests; (2) connection between activation and hedonic tone; (3) connection between exposure to the daylight and subjective variables (activation, hedonic tone and sleepiness). Stanford Sleepiness Scale (SSS) was used to investigate sleepiness of workers. The Snaith-Hamilton Pleasure Scale (SHAPS) was supposed to show their ability to experience pleasure. The information about activation was taken from The Activation-Deactivation Adjective Check List (AD-ACL). Outdoor axis is giving the information how much time people has spent in a daylight. The study was conducted in a group of 31 man, shift workers from the plant of Arcelor Mittal Poland, Koksownia. The analysis showed partial correlation between sleepiness, ability to experience pleasure and time of exposure to the daylight, applying to morning and night shift. Furthermore, there is correlation between activation and time of exposure to the light. The differences between variables in reference to the type of shift turn out to be not significant.

W związku z postępem gospodarczym rośnie zapotrzebowanie na pracowników wykonujących swoje obowiązki zmianowo bądź w godzinach nocnych. Wiąże się to z nieregularnym wzorcem ekspozycji na światło oraz zaburzeniem rytmu okołodobowego. Taki typ zatrudnienia może powodować problemy zdrowotne, psychofizyczne, ograniczać kontakty społeczne oraz wywierać negatywny wpływ na efektywność pracownika w czasie zmiany.Celem tej pracy jest zbadanie jaki wpływ na funkcjonowanie jednostek ma pora pracy oraz ekspozycja na światło naturalne. Analizie poddano: (1) wpływ zmiany na wyniki testów; (2) związek między poziomem aktywacji a tonem hedonicznym; (3) związek między ekspozycją na światło a zmiennymi subiektywnymi (aktywacja, senność, ton hedoniczny). Aby oszacować poziom senności użyto Stanfordzką Skalę Senności SSS. Wcelu ustalenia tonu hedonicznego wykorzystana została Skala Odczuwania Przyjemności SHAPS. Poziom aktywacji mierzony jest przy pomocy Przymiotnikowej Skali Aktywacji Thayera AD-ACL. Ilość sekund spędzonych w świetle naturalnym jest obliczana na podstawie Osi Outdoor. Grupę badaną stanowi 31 pracowników zmianowych, płci męskiej z zakładu Koksownia, Arcelor Mittal Poland w Krakowie. Analiza wyników wykazała istnienie związku między sennością oraz odczuwaną anhedonią a czasem ekspozycji na światło w trakcie zmiany porannej i nocnej. Istnieje również istotna zależność między poziomem aktywacji oraz czasem ekspozycji. Różnice w subiektywnym samopoczuciu jednostki w zależności od rodzaju zmiany okazały się być nieistotne statystycznie.