Epifanie niespójności. Alain Badiou i literackie obrazy rewolucji

L’objectif du présent mémoire est la lecture à travers la philosophie d’Alain Badiou des trois drames visionnaires sur la révolution : ''La Comédie non-divine'' de Zygmunt Krasiński, ''La Ville'' de Paul Claudel et ''L’Incident d’Antioche'' écrit par Badiou lui-même. Le mémoire se compose de deux parties. La première constitue la présentation systématique des catégories cruciales pour l’ontologie et pour l’éthique de Badiou, elle explique aussi la spécificité de sa méthode philosophique et son attitude compliquée envers la formation post-structurelle. La deuxième partie présente les analyses des drames choisis lus à l’aide de l’appareil conceptuel adopté. Le motif de l’épiphanie (de la révélation), présent dans tous les trois drames, est interprété en tant que figure de l’événement qui peut potentiellement déclencher une procédure du changement révolutionnaire dans la situation, en démasquant en même temps l’inconsistance et les limites des discours dominants. Les analyses prennent aussi en considération le problème de l’attitude de chacun des trois auteurs envers une facette de la modernité, celle qu’il a connue.Enfin, après les conclusions des analyses, certaines implications problématiques de la vision badiousienne de l’homme sont signalées. Le mémoire est couronné par une réflexion sur le processus d’émancipation comprise comme une tâche infinie de la libération des ordres symboliques dominants.

Celem niniejszej pracy jest odczytanie przez pryzmat filozofii Alaina Badiou trzech wizyjnych dramatów o rewolucji: ,,Nie-boskiej komedii'' Zygmunta Krasińskiego, ,,La Ville'' Paula Claudela oraz ,,L’Incident d’Antioche'' samego Badiou. Praca składa się z dwóch części. Pierwsza część stanowi systematyczną prezentację kategorii kluczowych dla ontologii i etyki Badiou, wyjaśnia także specyfikę jego filozoficznej metody oraz zarysowuje jego stosunek do formacji poststrukturalizmu. W drugiej części pracy zaprezentowane zostają analizy trzech wybranych dramatów odczytanych przy użyciu przyjętego aparatu pojęciowego. Występujący we wszystkich trzech dziełach motyw epifanii (objawienia) zostaje zinterpretowany jako figura wydarzenia, które potencjalnie może uruchomić rewolucyjną procedurę zmian w sytuacji, demaskując niespójność i ograniczenie dominujących dyskursów. W toku analiz rozpatrzony zostaje również problem stosunku każdego z trójki autorów do fazy nowoczesności, w której przyszło mu tworzyć swe dzieło.Na koniec, po wyciągnięciu wniosków z analiz, wskazane zostają pewne problematyczne implikacje wizji człowieka w myśli Badiou. Pracę wieńczy refleksja nad procesem emancypacji jako nieskończonym zadaniem wyzwalania się z dominujących porządków symbolicznych.

The present thesis is an attempt to analyse through Alain Badiou’s philosophy three visionary dramas about revolution : ''Non-divine Comedy'' by Zygmunt Krasiński, ''The City'' by Paul Claudel and ''The Incident at Antioch'' written by Badiou himself. The thesis consists of two parts. The first one is a systematic presentation of the categories crucial for Badiou’s ontology and ethics. This part also explains the specifity of his philosophical method and outlines his complicated attitude towards the formation of post-structuralism.The second part of the thesis presents the analysis of chosen dramas read using the adopted conceptual apparatus. The motif of epiphany (revelation) is present in all the three works and is interpreted as a figure of event which may potentially trigger a revolutionary procedure of change in the situation, exposing an inconsistency and limits of dominant discourses. The analysis also takes under consideration the problem of the attitude of each of the three authors to the phase of modernity in which they created their work. Finally, after drawing conclusions from the analysis, some problematic implications of the vision of a human being in Badiou’s thought are indicated. The work ends with a reflection on the process of emancipation as an infinite task of liberation from the dominant symbolic orders.