Postkolonializm a twórczość Andrzeja Fidyka: analiza na wybranych przykładach filmowych

The aim of this work is to examine the creative output of one of the leading Polish documentary filmmakers, Andrzej Fidyk, from the postcolonial perspective. Outline of his whole filmography provides the context for deep analysis of three films, of which each one was produced on a different continent on the territories of former colonies. Introduction of terms such as cultural hegemony, orientalism, power-knowledge and stereotype, combined with the ideas from staunch sceptics of cultural relativism, e.g. Steven Pinker, provides the tools. Analysis is oriented mainly towards obtaining a better understanding of Fidyk’s creative and narrative strategies and establishing what purposes the worlds he constructs in his films serve. I conclude that the further use of postcolonial perspective in the case of Andrzej Fidyk’s body of work would be worthwhile.

Niniejsza praca omawia twórczość Andrzeja Fidyka z perspektywy postkolonialnej na przykładzie trzech filmów, z których każdy powstał na innym z trzech kontynentów na terenach byłych europejskich kolonii. Zarysowuję kontekst przybliżając szerszą filmografię polskiego dokumentalisty. Następnie odnoszę się m.in. do koncepcji kulturowej hegemoniczności, stereotypu, władzy poprzez wiedzę i orientalizmu. Równoważą je idee myślicieli i badaczy sceptycznych wobec relatywizm kulturowego, takich jak chociażby Stevena Pinkera. W trzech głównych analizach filmów staram się przede wszystkim ocenić strategie twórcze i narracyjne Andrzeja Fidyka, analizując także ekranowe światy, które skonstruował i funkcje, jakie mogą pełnić. Ostatecznie dowodzę, że podejście postkolonialne w wypadku tego polskiego reżysera jest godne dalszej eksploracji.