Rola afektu w przetwarzaniu intuicyjnym

Afekt odgrywa istotną rolę w procesach intuicyjnych, rozumianych jako automatyczna, nieuświadomiona aktywacja sieci semantycznej. Zgodnie z modelem fluencji-afektu, poczucie płynności przetwarzania wywołuje subtelną reakcję emocjonalną, będącą wskazówką do oceny bodźca. W związku z tym zahamowanie afektu powinno wpływać na intuicyjną ocenę bodźca. W niniejszym badaniu w celu zahamowania afektu zastosowano procedurę w nurcie mimicznego sprzężenia zwrotnego. Zgodnie z tym ujęciem zablokowanie mimiki mięśni jarzmowych powinno zahamować odczuwanie pozytywnego afektu. Założono, że zablokowanie afektu obniży oceny spójności oraz wydłuży czas oceny spójności, a także obniży poprawność udzielania rozwiązań. W badaniu uczestnicy oceniali spójność triad z testu RAT (Mednick i Mednick, 1967), czyli trójek słów, z których część była spójna (tzn. istniało czwarte, łączące je słowo), a część niespójna oraz rozwiązywali triady proponując czwarte słowo. W połowie prób afekt hamowany był poprzez blokadę mięśni jarzmowych. Potwierdzono hipotezę dotyczącą poprawności udzielanych odpowiedzi – w warunku zablokowanego uśmiechu poprawność była niższa. Nie potwierdzono hipotez dotyczących różnic w ocenie spójności i czasie reakcji. Możliwe są dwa kierunki wyjaśnienia otrzymanych wyników. Według pierwszego z nich zastosowana manipulacja afektem okazała się nieskuteczna. Według drugiego manipulacja okazała się skuteczna, jednak wpłynęła na świadome przetwarzanie informacji, a nie na procesy intuicyjne.

The aim of the thesis was to verify the fluency-affect intuition model. The procedure was based on the facial feedback hypothesis – an assumption that mimic reactions influence perception of emotions. Therefore, it was assumed that the inhibition of affect would reduce the coherence assessment and the correctness of providing solutions while extending the reaction time. The study participants assessed coherence of the triads taken from the RAT test and provided solutions. During half of the trials, the affect was inhibited by blocking the zygomatic muscles. The correctness hypothesis was confirmed - in the condition of a blocked smile, the rate of correct responses was lower. The hypothesis about the differences in the assessment of coherence and reaction time was not confirmed. There are two explanations possible – either the applied manipulation of affect turned out to be ineffective or it was effective but altered the conscious, not the intuitive processes.