KAT JAKO ORGAN WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI W DAWNEJ POLSCE, NA ŚLĄSKU I POMORZU W DOBIE PÓŹNOŚREDNIOWIECZNEJ I NOWOŻYTNEJ.

This thesis is about work of executioner in Poland in late middle and modern ages.Chapter I. Origin of the executioner occupation.Chapter II. Executioner.Chapter III Executioner duties.

W niniejszej pracy podjęto próbę analizy urzędu kata i osoby go sprawującej jako przedstawiciela władzy i egzekutora wyroków w Polsce , na Śląsku i Pomorzu w dobie późnośredniowiecznej i nowożytnej. Chronologicznie praca obejmuje okres od XI do połowy XIX stulecia i dotyczy bezpośrednio funkcji kata, warsztatu, którym posługiwał się na co dzień podczas wypełniania nałożonych na niego obowiązków, jego otoczenia oraz usytuowania kata i jego „zawodu” w ówczesnym społeczeństwie. Całość prezentowanego materiału ujęto w trzech rozdziałach: Rozdział I. Urząd kataPojawienie się urzędu kata w Polsce, w miastach przed połową XIV w. wiązało się z recepcją prawa niemieckiego i rozpoczęciem procesu formowania się w wieku XIII i na początku XIV miejskiego immunitetu sądowego, a w szczególności przyznania gminom miejskim, rządzącym się prawem niemieckim- ius gladi (prawa miecza). Ponadto w części tej przedstawiono charakterystykę katowskiej infamii. Zwrócono uwagę na to, iż profesja kata w społeczeństwie Polski i Europy nie cieszyła się poważaniem, wręcz spotykała się z obrzydzeniem . Na społeczną bowiem alienację zawodu oprawcy miało wpływ niewątpliwie wykonywanie przez niego czynności kulturowo skalanych.Rozdział II. Katowska profesjaZarysowano w nim kształtowanie się funkcji kata i przebieg jej profesjonalizacji, poczynając od przyjęcia na służbę, poprzez naukę zawodu, aż do czasu, kiedy kandydat osiągnął status mistrza katowskiego. Rozdział III. Katowskie powinnościRozdział ten posłużył przede wszystkim do omówienia podstawowych obowiązków kata względem wykonywania najwyższego wymiaru kary oraz sankcji cielesnych i hańbiących.