Reaktywne formy tlenu w kosmetologii

Reaktywne formy tlenu (RFT) pełnią rolę mediatorów i regulatorów licznych procesów komórkowych w organizmie ludzkim. Jednak nadmierna produkcja RFT prowadzi do uszkodzenia komórek i jest istotnym czynnikiem w patomechanizmie wielu chorób. Celem pracy był przegląd piśmiennictwa dotyczącego roli RFT w procesach starzenia skóry oraz systemów antyoksydacyjnych w skórze. Wraz z wiekiem, zaburzenia równowagi prooksydacyjno-antyoksydacyjnej nasilają się. Powstające reaktywne formy tlenu pełnią bardzo ważną rolę w procesach degeneracyjnych skóry, związanych ze starzeniem i fotostarzeniem. RFT uszkadzają składniki komórek takie jak białka, lipidy czy kwasy nukleinowe. W celu przeciwdziałania tym mechanizmom organizm wykształcił system antyoksydacyjny, który polega na przekształceniu szkodliwych form wolnych rodników w ich nieaktywne pochodne, bądź zahamowaniu ich powstawania. System ten tworzą enzymy takie jak katalaza, peroksydaza i reduktaza glutationu oraz dysmutaza ponadtlenowa, a także antyoksydanty endogenne takie jak koenzym Q10, melatonina, kwas liponowy, czy selen i egzogenne - witaminy C, A i E oraz karotenoidy i polifenole. Główną cześć pracy poświęcono opisowi mechanizmów działania poszczególnych antyoksydantów i ich wpływu na skórę. Związki o charakterze przeciwutleniaczy w kosmetologii stosowane są głównie w celu odmładzania, uelastyczniania skóry i zapobieganiu jej procesom starzenia. Często są stosowane w zabiegach ułatwiających wniknięcie ich w głąb skóry, takich jak sonoforeza, jonoforeza, infuzja tlenowa czy też mezoterapia bezigłowa oraz igłowa, przez co ich antyoksydacyjne działanie jest efektywniejsze.

Reactive oxygen species (ROS) are important mediators and regulators of many cellular processes in human body. However, when produced in excess, ROS lead to cellular injuries and get involved in pathomechanism of diseases. The aim of the thesis was to review the literature regarding the role of ROS in skin aging and antioxidative systems present in human skin. The prooxidative-antioxidative balance gets disturbed in the process of aging. ROS play an important part in degenerative processes associated with skin aging and photoaging. ROS may destroy cellular components such as proteins, lipids and nucleic acids. The organism developed antioxidative system that counteracts these mechanisms by converting ROS into inactive derivatives or by inhibiting ROS production. The system is composed of the enzymes such as catalase, glutathione peroxidase and superoxide dismutase, as well as endogenous (coenzyme Q10, melatonin, lipoic acid, selenium) and exogenous (vitamin C, A and E, carotenoids and polyphenols) antioxidants. The main part of the thesis was dedicated to the description of the mechanism of action of the selected antioxidants and their effects on the skin. The compounds possessing antioxidative properties are used in cosmetology mainly to prevent skin aging, rejuvenate the skin, and improve its flexibility. They are often used in procedures that improve their penetration into skin, such as sonophoresis, iontophoresis, oxygen infusion, and needle or non-needle mesotherapy, which increases the effectiveness of antioxidants.