Szkodliwe, niezamierzone i trudne do przewidzenia reakcje, występujące po podaniu leków w dawkach terapeutycznych, określane są jako niepożądane reakcje polekowe. Stanowią one w skali globalnej poważny problem zdrowotny i ekonomiczny. Dotyczą 1,5-7% ogólnej populacji oraz 10-20% ogółu hospitalizowanych pacjentów. Do najczęstszych odczynów polekowych należą reakcje skórne, charakteryzujące się znaczną różnorodnością symptomatologii. Skóra to największy organ ludzkiego ciała. Pełni wiele ważnych funkcji, przede wszystkim ochronną, niestety jest często narażona na działanie czynników szkodliwych.Toksyczny wpływ leków na skórę może występować w postaci reakcji natychmiastowych, takich jak: pokrzywka czy obrzęk naczynioruchowy lub reakcji opóźnionych, takich jak: wysypka, pęcherze, plamica, rumień, wyprysk kontaktowy, trądzik, zmiany pigmentacyjne, wypadanie włosów, grzybica, liszaj, reakcje fototoksyczne i fotoalergiczne. Różne morfologicznie odczyny mogą być wywołane działaniem tego samego leku, z kolei różne leki mogą indukować identyczne objawy. Mechanizm polekowych zmian w obrębie skóry może mieć charakter alergiczny lub toksyczny. Ich występowanie zależne jest od wielu czynników np. wieku, płci, predyspozycji genetycznych.Najczęściej niepożądane reakcje skórne wywoływane są przez niesteroidowe leki przeciwzapalne, antybiotyki, chemioterapeutyki, salicylany, leki przeciwpadaczkowe. W zasadzie nie istnieją substancje, które są całkowicie pozbawione działania toksycznego. Podstawą terapii jest odstawienie leku, podejrzanego o prowokowanie zmian skórnych. W cięższych przypadkach stosuje się leki przeciwhistaminowe oraz glikokortykosteroidy, a gdy występuje podejrzenie wstrząsu anafilaktycznego – adrenalinę.
Harmful, unintentional and unpredictable reactions that occur after taking of drugs at therapeutic doses are referred to as adverse drug reactions. They constitute a serious health and economic problem on a global scale. They affect 1.5-7% of the general population and 10-20% of all hospitalized patients. The most common drug-induced reactions are skin reactions characterized by a wide variety of symptoms. The skin is the largest organ of the human body. It performs many significant functions, of which the most important is protective one. Unfortunately, the skin is often exposed to many harmful factors.Skin toxic effects of drugs may occur in the form of immediate reactions such as urticaria or angioedema or delayed reactions, for example rash, blisters, purpura, erythema, contact eczema, acne, pigmentation changes, hair loss, mycosis, lichen, phototoxic and photoallergic reactions. Morphologically different reactions can be caused by the same drug, while different drugs can induce identical symptoms. The mechanism of drug-induced skin lesions may be allergic or toxic. Their occurrence depends on many factors, for example age, sex, genetic predisposition.Most often adverse skin reactions are caused by nonsteroidal anti-inflammatory drugs, antibiotics, chemotherapeutics, salicylates, and anti-epileptic drugs. In principle, there are no substances that are completely devoid of toxic effects. The basis of therapy is discontinuation of the drug treatment, suspected to be the reason of skin lesions. In severe cases, antihistamines and glucocorticosteroids are used and when anaphylactic shock is suspected to occur, adrenaline is administered.
