Characterization of dusts and fly ashes regarding possible minimization of negative health impact of their selected components

The aim of the current studies was to analyze physicochemical properties of fly ashes from Zawiercie storehouse and of road dusts collected in four locations in Cracow. Another goal was to assess their potential impact on human health. Main anthropogenic sources of emission of dusts and fly ashes were described in the introductory literature part of the B.Sci. Thesis together with main trends in global emission of particulate matters. Both author’s motivation and the aim of work were presented in Chapter 2. In the next part possible health consequences, including mechanical, chemical and mutagenic effects, of exposure to particulates dispersed in the air were discussed. Simultaneously, it should be pointed out that the consequences of the mutagenic effects are usually considered as the most dangerous. The classification of particulates was adopted regarding their grain sizes. The main features of the studied solid particles decisive for their potential noxious character. Description of the investigated samples of road dusts and fly ashes were presented in the next chapter together with an information about the main experimental methods chosen for characterization of the samples. Chapter 4 contains the obtained results of chemical composition (X-Ray Fluorescence XRF and Atomic Absorption Spectrometry AAS), of structural characterization (X-ray diffraction XRD), of textural studies (scanning electron microscopy SEM/EDS) and of spectroscopic characterization (DRIFT spectroscopy). The next two chapters are devoted to a discussion of the obtained results (Chapter 5) as well as to the conclusions and summary (Chapter 6). In the last chapter the cited bibliography is listed.

Celem badań podjętych w ramach niniejszej pracy było wykonanie analizy właściwości fizykochemicznych próbek popiołów lotnych, pochodzących z magazynu popiołów lotnych w Zawierciu oraz próbek pyłu drogowego, pobranych z 4 miejsc zlokalizowanych na terenie Krakowa, a także ocena ich potencjalnego wpływu na zdrowie człowieka. W części literaturowej niniejszej pracy przedstawiono główne źródła emisji antropogenicznych pyłów i popiołów lotnych oraz tendencje dotyczące wielkości emisji pyłu zawieszonego. Rozdział 2 obejmuje motywację oraz cel podjętych badań. W kolejnej części przedyskutowane zostały możliwe konsekwencje zdrowotne, wynikające z narażenia człowieka na działanie pyłu zawieszonego w powietrzu, wśród których wyróżnić można przede wszystkim: efekty mechaniczne, chemiczne oraz mutagenne. Zaznaczyć jednocześnie należy, iż konsekwencje tych ostatnich są zwykle najpoważniejsze. W szczególności nawiązano do podziału pyłów ze względu na rozmiar cząstek oraz przeanalizowano główne cechy wpływające na stopień ich potencjalnej szkodliwości. W kolejnym rozdziale przedstawiono opis próbek, stanowiących przedmiot badań oraz metod badawczych zastosowanych w celu realizacji założeń niniejszej pracy. Rozdział 4 przedstawia wyniki przeprowadzonych badań: składu chemicznego (fluorescencja rentgenowska XRF, atomowa spektrometria absorpcyjna ASA), strukturalnych (rentgenowska analiza dyfrakcyjna XRD), tekstualnych (skaningowa mikroskopia elektronowa SEM/EDS) i spektroskopowych (spektroskopia DRIFT) badanych próbek. W kolejnych dwóch rozdziałach zawarto omówienie uzyskanych wyników (rozdział 5) oraz wnioski i podsumowanie (rozdział 6). W ostatnim rozdziale zamieszczono wykaz literatury wykorzystanej w trakcie realizacji badań i redakcji pracy.