Two faces of the melusinian myth — from The Tale of Mélusine by Jean dArras to Mélusine ou la robe de saphir by Franz Hellens

Le sujet du présent mémoire de maîtrise se focalise sur le personnage de la fée Mélusine, son histoire et son évolution. Ce personnage intervient de façon particulièrement intense au XIVe siècle, dans le roman de Jean d’Arras Roman de Mélusine, et continue son voyage au cours des siècles jusqu'en 1920 où Franz Hellens, écrivain belge, décide de « moderniser » son histoire en écrivant Mélusine ou la robe de saphir. Le but de ce mémoire est de comparer ces deux œuvres afin de dévoiler leurs similarités malgré les différences flagrantes entre elles. Le travail est divisé en trois chapitres. Le premier est une approche des origines du personnage, de son nom, du contexte historique de la création du roman et de sa classification. Le deuxième met en évidence des motifs clés présents dans le Roman de Mélusine de Jean d’Arras. Enfin, le troisième chapitre se focalise sur Mélusine ou la robe de saphir et démontre que Franz Hellens s’est inspiré du roman de Jean d’Arras afin de donner une nouvelle vie au personnage de Mélusine.

The main subject of this master’s thesis is the character of Mélusine, its history and evolution. Mélusine appears for the first time in the XIVth century in the romance written by Jean d’Arras Roman de Mélusine and evolves over the centuries till 1920 when a belgian writer, Franz Hellens, decides to modernize the medieval version of the history and publishes Mélusine ou la robe de saphir. The main goal of this thesis is to compare these two novels and to emphasize the similarities between them despite numerous differences. This essay is divided into three chapters. The initial chapter describes the history of Mélusine, the origins of her name, the context of the creation of the romance and its classification. The second chapter is the basis of further analysis and specifies the main motifs present in Roman de Mélusine from Middle Ages. The third chapter focuses on Mélusine ou la robe de saphir and proves that Franz Hellens takes inspiration from the romance written by Jean d’Arras in order to rewrite the history of Mélusine.

Tematem niniejszej pracy magisterskiej jest postać Meluzyny, jej historia i przemiana. Postać ta pojawia się w szczególnie interesujący sposób w XIV wieku, w powieści Jean’a d’Arras Roman de Mélusine, i kontynuuje swoją podróż na przestrzeni wieków, aż do 1920 roku, w którym belgijski pisarz Franz Hellens postanawia unowocześnić średniowieczną wersję opowieści o Meluzynie, publikując powieść Mélusine ou la robe de saphir. Celem rozprawy jest porównanie dwóch wyżej wymienionych dzieł w obszarze motywów i poetyki. Praca składa się z trzech rozdziałów. Pierwszy, wprowadzający, skupia się na genezie postaci i jej imienia, kontekście powstania powieści oraz jej klasyfikacji. Drugi rozdział wyszczególnia główne motywy obecne w Roman de Mélusine Jean’a d’Arras. Trzeci rozdział skupia się na Mélusine ou la robe de saphir i ukazuje, w jaki sposób Franz Hellens zainspirował się powieścią Jean'a d’Arras, aby nadać nowy kształt historii o Meluzynie.