"Głos w sprawie emancypacji i nie tylko. "Marta" i "Maria" Elizy Orzeszkowej"

Przedmiotem mojej pracy jest analiza pozycji społecznej kobiet w XIX wieku. W tym celu dokonuję charakterystyki ról społecznych, jakie mogły wówczas pełnić kobiety, a także, w odwołaniu do tekstu Kilka słów o kobietach Elizy Orzeszkowej, zastanawiam się jak rozumiane było pojęcie „emancypacja‖. W głównej części mojej pracy skupiam się na dwóch bohaterkach powieści tendencyjnych Elizy Orzeszkowej – Marii oraz Marcie. Staram się dokonać analizy sytuacji, które wpłynęły na podejmowane przez nie decyzje. W tym celu obserwuję ich życie, nie tylko codzienne, takie jak sytuacja finansowa, rodzinna, edukacja czy pozycja społeczna, ale i wewnętrzne, oraz staram się wyciągnąć wnioski, odnośnie do oddziaływania wcześniejszego modelu życia na decyzje, które podejmowały już jako dojrzałe kobiety. W zakończeniu zastanawiam się nad niespełnionymi aspiracjami kobiet, oraz ich wzajemnym podobieństwem.

The subject of my thesis is the analysis of the social position of women in the 19th century. For this purpose, I present the characteristics of social roles, which could be played by women at that time, and also, in reference to the text entitled Kilka słów o kobietach by Eliza Orzeszkowa, I describe how the term “emancipation” was understood. In the main part of my paper, I focus on two characters of Eliza Orzeszkowa's novels - Maria and Marta, analysing the situations that influenced their decisions. To that end, I observe their lives, not only their everyday lives, such as their financial situation, family situation, education or social position but also their internal lives, and I try to draw conclusions with regard to the impact of the previous model of life on the decisions they have already made as mature women. In the end, I reflect on the unfulfilled aspirations of women and their mutual similarity.