Problem luki VAT w polskim systemie podatkowym

The main scientific objective of this paper is to present the problem of the VAT gap in the tax system and to examine the impact on budget revenues of regulations limiting the phenomenon of VAT evasion in Poland. The main research hypothesis of this study is that the introduced regulations concerning the tightening of the system of collecting value added tax contribute to the reduction of the tax gap and increase in budget revenues.Estimates of the tax gap are approximate indicators of the loss of government revenue. In recent years, more and more methods of estimating the tax gap have been developed by states or international institutions such as the European Union. The tax gap is an integral part of any economy. To a greater or lesser extent it operates in every country, flourishing due to tax evasion and perseverance in tax optimization. At the same time, none of the tax administrations has yet developed an effective, universal method for estimating the tax gap.The first part of this paper presents the characteristics of the concept of taxes and discusses the historical aspect of the creation and construction changes of the value added tax. The following section describes the principles of tax functioning in Poland. Next, attempts were made to describe the mechanisms of VAT evasion applied by taxpayers. It also describes the methods used by state authorities to reduce the tax gap with respect to the tax in question. In the last part of the study, an analysis of data from the scope of research on the size of the VAT gap in Poland was made. Since there is no single method for estimating the phenomenon and the methods used do not produce the same results, both primary and secondary data have been used to analyse the phenomenon so that the proposed analysis is comprehensive.

Głównym celem naukowym niniejszej pracy jest prezentacja problemu luki VAT w systemie podatkowym oraz zbadanie wpływu na dochody budżetowe wprowadzanych regulacji ograniczających zjawisko uchylania się od zapłaty tego podatku w Polsce. Główną hipotezą badawczą niniejszego opracowania jest stwierdzenie, że wprowadzone regulacje w zakresie uszczelnienia systemu poboru podatku od wartości dodanej wpływają na zmniejszenie zjawiska luki podatkowej oraz wzrost dochodów budżetowych. Szacunki dotyczące luki podatkowej są przybliżonymi wskaźnikami utraty dochodów budżetowych. W ostatnich latach powstaje coraz więcej metod szacowania luki podatkowej, opracowywanych przez państwa czy instytucje międzynarodowe jak Unia Europejska. Luka podatkowa jest nieodłączną częścią każdej gospodarki. W większym lub mniejszym stopniu działa w każdym kraju, rozkwitając z powodu uchylania się od opodatkowania i wytrwałości w optymalizacji podatkowej. Jednocześnie do tej pory żadna z administracji podatkowych nie opracowała skutecznej, uniwersalnej metody szacowania luki podatkowejW pierwszej części niniejszego opracowania dokonano charakterystyki pojęcia podatków oraz omówiono historyczny aspekt powstania i zmian konstrukcyjnych podatku od towarów i usług. W dalszej części opisano zasady funkcjonowania podatku w Polsce. Następnie podjęto próby opisu stosowanych przez podatników mechanizmów uchylania się od zapłaty podatku od wartości dodanej. Dokonano również opisu stosowanych przez organy państwowe sposobów ograniczenia luki podatkowej w zakresie omawianego podatku. W ostatniej części opracowania dokonano analizy danych z zakresu badań nad wielkością zjawiska luki podatkowej w zakresie podatku VAT w Polsce. Ponieważ nie istnieje jedna metoda szacowania omawianego zjawiska, jak również stosowane metody nie przynoszą takich samych rezultatów, w celu analizy zjawiska posłużono się danymi pierwotnymi jak i wtórnymi, tak aby proponowana analiza miała charakter kompleksowy.