Fictitious spoken language in dialogues of Åsa Linderborg’s novel „Mig äger ingen” and its Polish translation „Nikt mnie nie ma”

The aim of this thesis is to describe and analyze the fictitious spoken language in the dialogues of Åsa Linderborg’s novel „Mig äger ingen” and its Polish translation „Nikt mnie nie ma” by Halina Thylwe. Essay is divided into two parts: the theoretical and the practical. The theoretical part discusses the most important concepts, as style, stilistics, spoken language and its variations and dialogue. This part also includes considerations about cognitive stilistics and its importance for translation process. The practical part contains a description of the material, ie the dialogues taken from the Swedish and Polish version of the novel, research methods, style markers that created the basis for the fictitious spoken language in dialogues, and the analysis of the material. The quantitative analysis of the material consisted in determining the number of structures that were implemented in the translation. The study of selected examples aimed to answer the question whether the Swedish examples of style markers in dialogues and their Polish equivalents could make the recipients in source language and target language reach a similar state of mind. Conclusions drawn from the essay indicated that the fictitious spoken language caused that both readers in source language and readers in target language mostly were able to reach the same state of mind, but also emphasize the complexity of the concept of fictitious spoken language and the need to do the research within it in a multi-faceted way.

Syftet med den uppsats är att beskriva och analysera det fingerade talet i dialogpartierna i Åsa Linderborgs roman "Mig äger ingen" och dess polska översättning "Nikt mnie nie ma" av Halina Thylwe. Uppsatsen består av två delar: den teoretiska och den analytiska. Den teoretiska delen bearbetar de viktigaste begreppen, bl.a. stil, stilistik, talspråk och dess variationer och dialog. Denna del innehåller också information om den kognitiva stilistiken och dess betydelse för översättningsprocessen. Den analytiska delen innehåller beskrivning av materialet, forskningsmetod, stilmarkörer som konstituerar talspråklighet i dialogpartierna och analysen av materialet. Den kvantitativa analysen av materialet innebar att bestämma antalet strukturer som realiserades i översättningen. Studien av utvalda exempel syftar till att svara på frågan huruvida de svenska exemplen på stilmarkörer i dialoger och deras polska ekvivalenter skulle kunna få mottagarna i källspråket och målspråket uppleva ett likadant mentalt tillstånd. Slutsatser som dras från uppsatsen visade att det fingerade talet i både originalet och översättningen gjorde att mottagarna kunde till stor del uppnå samma mentala tillstånd, men också betonade komplexiteten hos begreppet det fingerade talet och behovet av att forska inom det på ett mångfasetterat sätt.

Celem niniejszej pracy jest opisanie oraz analiza imitacji języka mówionego w dialogach szwedzkiej powieści Åsy Linderborg „Mig äger ingen” oraz jej tłumaczenia na język polski autorstwa Haliny Thylwe, „Nikt mnie nie ma”. Praca zawiera dwie części: teoretyczną oraz analityczną. W części teoretycznej omówione zostały najważniejsze pojęcia, między innymi: styl, stylistyka, język mówiony oraz jego różne odmiany i dialog. Część ta zawiera również rozważania na temat stylistyki kognitywnej oraz jej wpływu na proces tłumaczenia. W części analitycznej zawarty został opis materiału, tj. dialogów zaczerpniętych z powieści „Mig äger ingen” wraz z ich polskimi odpowiednikami, metody badawczej, wyznaczników stylu, które stworzyły bazę pod wykreowanie imitacji języka mówionego w dialogach powieści oraz przeprowadzona została sama analiza zgromadzonego materiału. Analiza materiału w zakresie ilościowym polegała na ustaleniu liczby konstrukcji, które zostały zrealizowane w przekładzie, a analiza wybranych przykładów starała się odpowiedzieć na pytanie czy wybrane przez tłumaczkę odpowiedniki mogły wywołać u odbiorcy powieści w języku docelowym podobny stan umysłu, jaki wywołały konstrukcje w wersji oryginalnej. Zakończeniem pracy są wyciągnięte wnioski, które wskazują na to, że imitacja języka mówionego w dialogach wywołała u czytelników przekładu w dużej mierze ten sam stan umysłu, co u odbiorców wersji oryginalnej, jednakże podkreślają również kompleksowość zagadnienia imitacji języka mówionego oraz konieczność badania go w wielopłaszczyznowy sposób.