Pink Triangles. Cultural Representations of Trauma

The aim of the paper is the analysis of the selected texts on culture dedicated to the pink triangles, which belong to “the forgotten victims of the Holocaust”. The author takes a closer look at historical contexts—both German (Paragraph 175, which penalized homosexual relations, its enforcement, the institutionalized homophobia) and Polish one (pre-war situation, Operation Hyacinth, and its far-reaching consequences). The methodological framework of the discussed works—books The Men With the Pink Triangle by Heinz Heger and Damned Strong Love: The True Story of Willi G. and Stefan K. by Lutz van Dijk, documentary Paragraph 175 directed by Rob Eppstein and Jeffrey Friedman, and war-drama Bent, based on Martin Sherman’s play, and directed by Sean Mathias—is based on the triad trauma-memory-culture. The following ideas: reverse catastrophe (Przemysław Czapliński), dignity, sexuality, pride, shame and profanation (Giorgio Agamben) also play an important role. In the course of argument the accent is being put on the issues of ongoing processes of tabooisation, the marginal status of the homosexual victims, the lack of testimonies, accepted genre conventions and the reception of existing works as well as the origins of the controversies they cause. Pointed out are also the similarities and differences between the pink triangles and others victims of the Nazi persecutions.

Celem pracy jest analiza wybranych tekstów kultury poświęconych różowym trójkątom, które należą do grona „zapomnianych ofiar Holokaustu”. Autorka stara się przybliżyć kontekst historyczny – zarówno niemiecki (penalizujący relacje homoseksualne paragraf 175 i jego egzekwowanie, zinstytucjonalizowana homofobia powojenna), jak i polski (sytuacja przed wybuchem wojny, akcja „Hiacynt” i jej dalekosiężne konsekwencje). Ramę metodologiczną dla omawianych dzieł – książek Mężczyźni z różowym trójkątem Heinza Hegera i Cholernie mocna miłość. Prawdziwa historia Williego G. i Stefana K. Lutza van Dijka oraz dokumentu Paragraf 175 w reżyserii Roba Eppsteina i Jeffreya Friedmana, i filmu fabularnego Piętno, na podstawie sztuki Martina Shermana, w reżyserii Seana Mathiasa – stanowi triada trauma-pamięć-kultura. Istotną rolę odgrywają również następujące pojęcia: katastrofy wstecznej (Przemysław Czapliński), godności, seksualności, dumy, wstydu i profanacji (Giorgio Agamben). W toku wywodu akcent pada na kwestie postępujących procesów tabuizacji, marginalnego statusu homoseksualnych ofiar, braku świadectw, przyjętych konwencji gatunkowych oraz recepcji istniejących dzieł i źródeł wywoływanych przez nie kontrowersji. Wskazywane są także podobieństwa i różnice pomiędzy różowymi trójkątami a innymi ofiarami nazistowskich prześladowań.