Świetlista mądrość - charakterystyka poglądu wielkiej madhjamaki i jego zbieżność z doktryną niedualistycznego śiwaizmu kaszmirskiego

The topic of the paper is the Buddhist view of shentong (i.e. emptiness-of-other, also known as the Great Madhyamaka), and its structural isomorphism with the view of Kashmiri Shaivism formulated by Abhinavagupta. Numerous analogies in the way of presenting and validating their views, as well as the historical coexistence of these traditions are the basis for the comparison. The main part of the paper is focused on a detailed presentation of highly controversial view of shentong, distinguishing between the emptiness of phenomena and the emptiness of the absolute, and hence accused of being under the influence of the Hindu thought. The author presents the system of the Great Madhyamaka in the broad context of Buddhist philosophy, including the assertions of it's opponents, respecting rangtong ( i.e. emptiness-of-self-nature) as the only correct view on the ultimate reality. The second part of the paper is dedicated to the presentation of the non-dual Shaivism doctrine and its convergence with the view tantric view of shentong. In this part, historical traces of the discussed tradition's interrelations were followed. With the application of the phenomenological method, it became possible to see the structural convergence of the discussed religious systems. Particular entries in their terminology, although seemingly separable in terms of semantics, are connected by serving an analogous function and expressing an analogous aspect of the view of traditions compared.

Tematem pracy jest buddyjski pogląd pustki innego (i.e. szentong, zwany również wielką madhjamaką), oraz jego strukturalny izomorfizm ze światopoglądem śiwaizmu kaszmirskiego, sformułowanym przez Abhinawaguptę. Inspiracją dla zestawienia tych tradycji są liczne analogie w sposobie prezentacji i dowodzenia swoich poglądów oraz ich historyczne współwystępowanie. Większa część pracy poświęcona jest szczegółowej prezentacji budzącego liczne kontrowersje poglądu szentong, wprowadzającego rozróżnienie między pustką zjawisk a pustką absolutu i oskarżanego o wpływy hinduskie. Autor przedstawia system wielkiej madhjamaki w oparciu o szeroki kontekst myśli buddyjskiej, w tym także o stanowisko krytyków szentong, uznających stanowisko rangtong (i.e. pustki własnej natury) za jedyny poprawny pogląd dotyczący ostatecznej rzeczywistości. Druga część pracy poświęcona jest prezentacji doktryny niedualistycznego śiwaizmu oraz jej zbieżnościom z tantrycznym poglądem szentong. W tej części prześledzone zostały również historyczne ślady wskazujące na wzajemne relacje między omawianymi tradycjami. Dzięki przyjęciu metody fenomenologicznej możliwe było dostrzeżenie strukturalnej zbieżności pomiędzy omawianymi systemami religijnymi. Elementy wykorzystywanej przez nie terminologii, pozornie rozłączne semantycznie, łączy pełnienie analogicznej funkcji i wyrażanie analogicznego aspektu poglądu porównywanych tradycji.