O społecznej produkcji przestrzeni na przykładzie miejskich podwórek osiedlowych

The thesis focuses on a formal process of production of social space led in the period 2018-2019 by the Municipal Greenery Management in eight housing estates in Cracow (Poland). This neighborhood revitalization project, with the slogan “Let’s meet in the backyard! (…)” aimed to involve housing estates inhabitants in changing their own backyard spaces according to their needs and preferences in regard to parking places, pavements, greenery, street furniture and lighting. The research question is whether or not this really happened at the planning and consulting stage. To find out, several issues needed to be analyzed, such as organization of the process and involvement of residents by the local authorities, the residents’ participation, their sense of agency, their real impact on planning changes, and their general perception of such processes. The methodological approach was accordingly based on two qualitative research methods. Firstly, non-participant and covert observations were carried out during all meetings that took place during the entire revitalization process. Secondly, unstructured interviews were conducted with those inhabitants that participated in the process. The results of these observations and interviews indicate that on the one hand the inhabitants of the various housing estates perceived the revitalization process positively because of the idea behind it, which took into account their opinion on space production. But on the other hand their real influence on shaping backyard spaces was assessed critically as well as the way of organizing the entire process and particular meetings.

Praca jest poświęcona społecznej produkcji przestrzeni na przykładzie odnowy podwórek ośmiu osiedli mieszkaniowych zlokalizowanych w starej części Nowej Huty w Krakowie. Odnowa realizowana była w ramach projektu „Spotkajmy się na podwórku (…)”, którego istota opiera się na kształtowaniu przestrzeni podwórek z udziałem mieszkańców i według ich potrzeb. Celem niniejszej pracy jest przeanalizowanie zaangażowania mieszkańców w społeczną produkcję przestrzeni podwórek, ich realnego wpływu na planowanie zmiany oraz postrzeganie i ocenę sposobu organizacji spotkań konsultacyjnych, w ramach których nadawali kierunek planowanym zmianom. Interesowało mnie również czy taka aktywność mieszkańców ma charakter incydentalny, czy też wpisuje się w dotychczasową, codzienną troskę o przestrzeń podwórka. Z tego powodu obok formalnego procesu odnowy podwórek, przyglądam się również nieformalny działaniom na rzecz przestrzeni podwórka realizowanym w ramach codziennych praktyk oraz relacjom sąsiedzkim, które mogą obie kategorie działań (formalne i nieformalne) determinować. Ustaleń tych dokonuję wykorzystując dwie metody jakościowych badań społecznych: swobodne rozmowy z uczestnikami spotkań konsultacyjnych oraz obserwacja uczestnicząca niejawna podczas spotkań konsultacyjnych. Przeprowadzone badania mają dawać nie tylko ogląd, jak produkowana jest miejska przestrzeń społeczna (na poziomie podwórka) w ramach działań o charakterze formalnym i nieformalnym, ale także stanowić podstawę do sformułowania rekomendacji dotyczących angażowania mieszkańców w sformalizowane procesy kształtowania przestrzeni osiedlowych, a także sposobów i kierunków organizowania tego rodzaju procesów w przyszłości.