Postchłopska? Obrazy wsi w polskiej literaturze najnowszej

In this thesis, I analyze two Polish contemporary works, Miedzę by Andrzej Muszyński and Guguły by Wioletta Grzegorzewska, as personal documents of memory about the heritage of peasant culture. For this purpose, I use the categories of autobiographical attitude and autobiographical place, proposed by Polish literature researcher, Małgorzata Czermińska. I put the following theses: these works can be seen in the context of the twentieth-century peasant trend in Polish literature, as a kind of postscript to it, while the memory of peasant culture written in them is characterized by a kind of ambivalence, which is associated with the complicated history of this culture's dependence on various social and political systems in which it was shaped. However, the perspective of these authors may be particularly interesting because it is conditioned by the fact of growing up in that culture during the Polish People's Republic. There are more works similar to Miedza and Guguły, which is why I am considering the possibility of naming the latest phenomenon emerging in Polish literature as post-peasantry.

W niniejszej pracy poddaję analizie dwa polskie utwory współczesne, Miedzę Andrzeja Muszyńskiego oraz Guguły Wioletty Grzegorzewskiej, jako osobiste dokumenty pamięci o dziedzictwie kultury chłopskiej. Wykorzystuję w tym celu kategorie postawy autobiograficznej i miejsca autobiograficznego, zaproponowane przez polską badaczkę literatury, Małgorzatę Czermińską. Stawiam następujące tezy: utwory te można postrzegać w kontekście dwudziestowiecznego nurtu chłopskiego w literaturze polskiej, jako swoiste do niego postscriptum, natomiast zapisana w nich pamięć o kulturze chłopskiej cechuje się swoistą ambiwalencją, która jest związana ze skomplikowaną historią zależności tej kultury od rozmaitych systemów społeczno-politycznych, w warunkach których się kształtowała. Perspektywa wymienionych autorów może być natomiast szczególnie interesująca, ponieważ uwarunkowana jest przez fakt dorastania w owej kulturze w okresie PRL. Utworów podobnych w swoim charakterze do Miedzy i Guguł jest więcej, dlatego też rozważam możliwość nazwania zarysowującego się w polskiej literaturze najnowszej zjawiska mianem postchłopskości.