Impact of undertaken forms of activity on the quality of life of people suffering from multiple sclerosis

Introduction: Multiple sclerosis (lat. sclerosis multiplex, MS) is a chronic, progressive inflammatory and demyelinating disease of the central nervous system. It occurs more often in women than in men and its aetiology has not yet been fully understood. Symptoms most often include clumsiness of movement, paresis of the legs, spasticity, optic neuritis, speech impairment and cognitive impairment. Despite access to new drugs MS still remains an incurable disease. Functional disorders which are a consequence of progressive disability significantly affect the quality of life in people with multiple sclerosis. Numerous studies clearly show a positive relationship between pharmacological treatment and interdisciplinary rehabilitation for prolonging and improving the quality of life of people suffering from MS. Its complexity is important for the process of neuroplasticity which depends on the activity of damaged brain structures.Aim of the study: The main objective of the research was to learn about the impact of forms of activity selected by people with multiple sclerosis on their quality of life.Material and methods: The study was conducted in a group of 215 people living with MS. The author's own questionnaire containing 45 questions and a standardized short version of the WHOQOL-BREF life quality survey questionnaire consisting of 26 questions was used. The short version of the questionnaire allows you to assess the quality of life in four domains: physical, mental, social and environmental.Results: The conducted research showed that the quality of life in 4 domains was best assessed in the environmental domain slightly worse in the somatic and in the psychological ones and the worst in the social domain. As far as physical activity is concerned, the sick most often chose walking, cycling and gymnastics. As far as mental activity is concerned they decided to read, solve puzzles and make small changes in everyday life. Physical activity has a positive effect on each of the domains. Mental activity, on the other hand, is not only related to the somatic domain. Undertaking physical and mental activities was associated with increasing the quality of life. Out of the socio-demographic characteristics only level of education influence of activities undertaken. Most respondents declared professional activity but most of them did not use facilities at work. Coexistence of somatic-related diseases with multiple sclerosis had a statistically significant impact on two domains of quality of life (somatic and environmental). Co-occurrence of mental illnesses affected each of the areas of quality of life of people suffering from MS. The level of quality of life in somatic and environmental terms decreased with age. Support from family and friends had a positive impact on each of the domains of quality of life for people with MS. People suffering from depression and multiple sclerosis best rated the quality of life in terms of the environmental domain while the worst in the social domain.Conclusions: Results of the research concluded that undertaking all forms of activity affects the quality of life of people living with MS. Patients should therefore be stimulated to do both physical and mental activity which should be one of the tasks performed by the nurse.

Wstęp: Stwardnienie rozsiane (łac. sclerosis multiplex, SM) to przewlekła, postępująca zapalno-demielinizacyjna choroba ośrodkowego układu nerwowego. Występuje częściej u kobiet, niż u mężczyzn, a jej etiologia jak dotąd nie została w pełni poznana. Objawy najczęściej obejmują niezborność ruchów, niedowład nóg, spastyczność, zapalenie nerwu wzrokowego, upośledzenie mowy oraz zaburzenia poznawcze. Pomimo dostępu do nowych leków, SM pozostaje nadal nieuleczalną jednostką chorobową. Zaburzenia funkcjonowania, które są następstwem postępującej niesprawności, znacząco wpływają na pogorszenie jakości życia u osób chorujących na stwardnienie rozsiane. Liczne badania jednoznacznie wskazują na pozytywny związek pomiędzy leczeniem farmakologicznym, a interdyscyplinarną rehabilitacją na przedłużenie oraz poprawę jakości życia osób chorujących na SM. Jej kompleksowość ma znaczenie dla procesu neuroplastyczności, uzależnionej od aktywności uszkodzonych struktur mózgu.Cel: Celem pracy było poznanie wpływu form aktywności wybieranych przez osoby żyjące ze stwardnieniem rozsianym na jakość ich życia.Materiał i metody: Badania zostały przeprowadzone w grupie 215 osób żyjących z SM. Wykorzystano autorski kwestionariusz ankiety zawierający 45 pytań oraz wystandaryzowaną skróconą wersję ankiety oceniającej jakość życia WHOQOL-BREF składającą się z 26 pytań. Kwestionariusz w skróconej wersji pozwala ocenić jakość życia w zakresie czterech domen: funkcjonowania fizycznego, psychicznego, społecznego oraz tego w środowisku.Wyniki: Przeprowadzane badania wykazały, że jakość życia w zakresie 4 domen, została najlepiej oceniona w dziedzinie środowiskowej, nieco gorzej somatycznej i psychologicznej, natomiast najgorzej w domenie socjalnej. W zakresie aktywności fizycznej osoby chore najczęściej wybierały spacer, jazdę na rowerze i gimnastykę. Z aktywności umysłowej natomiast respondenci decydowali się przede wszystkim na czytelnictwo, rozwiązywanie łamigłówek i wprowadzanie niewielkich zmian w codziennym życiu. Aktywność fizyczna pozytywnie wpływa na każdą z domen jakości życia. Umysłowa natomiast nie ma związku jedynie z dziedziną somatyczna. Podejmowanie aktywności fizycznej i umysłowej wiązało się ze wzrostem jakości życia. Z przebadanych cech społeczno-demograficznych, jedynie wykształcenie wpływało na wybór podejmowanych aktywności. Większość respondentów zadeklarowało aktywność zawodową, jednak u większości z nich ułatwienia w pracy nie były stosowane. Współwystępowanie schorzeń o podłożu somatycznym ze stwardnieniem rozsianym wpływało istotnie statystycznie w zakresie dwóch domen jakości życia (somatyczna, środowisko). Współwystępowanie chorób psychicznych wpływało na każdą z dziedzin jakości życia osób chorujących na SM. Wraz z wiekiem spadał poziom jakości życia w zakresie somatycznym i środowiskowym. Wsparcie od rodziny oraz przyjaciół wpływały pozytywnie na każdą z domen jakości życia osób chorujących na SM. Osoby chorujące na depresję oraz stwardnienie rozsiane najlepiej oceniły jakość życia w zakresie środowiska, natomiast najgorzej w domenie socjalnej. Wnioski: Z wyników przeprowadzonych badań można wywnioskować, że podejmowanie wszelkich form aktywności wpływa na jakość życia osób żyjących z SM. Pacjenci powinni zatem być stymulowani do aktywności zarówno fizycznej jak i umysłowej, co powinno być jednym z zadań pełnionych przez pielęgniarkę.