In Fontanes Kriminalgeschichten lässt sich hervorheben, dass die beiden von mir besprochenen Werken sowohl die Merkmale der Kriminalgeschichte, als auch die Elemente, die auf andere literarische Gattungen hinweisen, enthalten. Diese Werke werden nicht als beispielhafte Texte der Kriminalliteratur bezeichnet, was auch von manchen Autoren kritisch dargestellt wird. Die Meinungsverschiedenheiten, die Zuordnung zu dieser Gattung betreffen, berufen auf ganz unterschiedliche Annahmen in Bezug auf die Definition. Die Überlegungen, die meine Bachelorarbeit betreffen, weisen darauf hin, dass sowohl ,,Grete Minde’’ als auch ,,Unterm Birnbaum’’ vielmehr die Eigenschaften der Kriminalliteratur als der Verbrechensliteratur darstellen, was sich auf die in dem ersten Kapitel erwähnten Hauptannahmen bezieht.Aus der genauen Analyse der beiden Kriminalgeschichten kommt man zu den Schlussfolgerungen, dass Fontane in den beiden Werken vor allem auf die Grundlage des poetischen Realismus zurückgreift, der den psychologischen und moralischen Aspekt der Protagonisten berührt. Zu den wichtigsten Merkmalen der beiden Kriminalgeschichten zählt man auch das Milieu der Hauptfiguren, die von großer Bedeutung für das Schicksal und die Handlung der Figuren ist. Die Absicht Fontanes liegt in der Darstellung von ganz unterschiedlichen Typen der Kriminalgeschichten, die früher nicht bekannt waren und den Leser zum Nachdenken und eigenen Mutmaßungen und Deutungen zu Ende der Handlung veranlassen, die den uneindeutigen Schluss des Werkes befähigt. Wenn man alle Angaben meiner Bachelorarbeit zusammenfügt, lässt sich feststellen, dass Fontanes Kriminalgeschichten nicht immer auf typische Eigenschaften der Kriminalliteratur hinweisen, jedoch einige von ihnen im Laufe der Handlung ansprechen.
The aim of my BA dissertation was the presentation of some aspects of crime literature in the period of realism in german literature based on two texts written by Theodor Fontane “Grete Minde’’ and “Unterm Birnbaum”. The initial question of my research on crime literature was characteristic of two distinct literary trends to be distincted in this type of literature, which indicate that a clear distinction between the concept of “Kriminalliteratur’’ and “Verbechensliteratur’’ should be mentioned. This ordination enabled me also to reach the conclusion about the multithreading of Theodor Fontane’s texts, which were often characterized by different literary features and do not enable us to expose the exact assignment of both texts to the specific literary genre.My following intention was also the analysis of both texts basing on their characteristics, which were typical for crime literature and a clear distinction of only those aspects of literary work, which denote on their quintessential assumptions with reference to such issues as the title of the story, place and time of action and the inducement of the offender.In the next chapters I also investigate the aspects of atypical as for crime literature ending of the story, which indicate innovations reflecting premises of the literature in the period of realism implemented by the author. The aim of submission of quite ambiguous concept of culmination of the story by the author was to urge readers to reflect on the contents of the literary works and make us aware of the portrayal of moral decline concerning the main characters, which invokes also to the aspect of the quirk of fate.The last issue tackled by me in my BA thesis was the subject of dependences occuring between both crime stories and outlining in this way references to literature in realism seceding in Theodor Fontane’s literary works.
Celem mojej pracy było przedstawienie aspektów literatury kryminalnej w okresie realizmu na bazie dwóch tekstów Theodora Fontanego ,,Grete Minde’’ i ,,Unterm Birnbaum’’. Początkowym zagadnieniem moich badań nad literaturą kryminalną była przede wszystkim charakterystyka dwóch odrębnych nurtów tego gatunku, które wskazują na rozróżnienie pomiędzy pojęciami ,,Kriminalliteratur’’ i ,,Verbrechensliteratur’’. Ta klasyfikacja umożliwiła mi dojście do wniosków na temat wielowątkowości tekstów Theodora Fontanego, które często charakteryzowały się różnymi cechami literackimi i nie pozwalały na konkretne przyporządkowanie tekstów do danego gatunku.Kolejnym moim zamiarem była także analiza obu dzieł autora bazując na cechach charakterystycznych dla literatury kryminalnej i wyodrębnienie tylko tych aspektów dzieła, które wskazują na jej typowe założenia w odniesieniu do takich zagadnień jak tytuł dzieła, miejsce i czas akcji oraz motywacja sprawcy. W dalszych rozdziałach poruszyłam także aspekt nietypowego jak dla literatury kryminalnej zakończenia utworu, który wskazywał na innowacje wprowadzone przez autora odzwierciedlające założenia literatury realizmu. Celem przedstawienia dość niejasnej koncepcji uwieńczenia akcji utworu przez autora było nakłonienie czytelników do refleksji na temat treści dzieła. Sposób niekonwencjonalny dotyczący zakończenia dzieła bazował na przedstawieniu moralnego upadku głównych bohaterów, który odwoływał się także do zrządzenia losu. Ostatnim zagadnieniem poruszanym przeze mnie była tematyka zależności występujących pomiędzy obiema historiami kryminalnymi i podkreślenie tym nawiązań do literatury realizmu występujących w dziełach Theodora Fontanego.
