Family bonds as a personal interest in the context of delictual liability

The main aim of this paper is an attempt to affirm the following thesis that persons close to the suffered of the delict should be compensated for the non-pecuniary loss resulting from the infringement of their personal interests. A reference to the studies developed so far, regarding the subject compensation (but in the case of the death of a close family member), will help to find an analogy and resolve the problem. A demonstration that family bonds can be qualified as personal interests, through detailed characterization and indication of their sources, will meet the basic requirement of seeking damages for non-pecuniary loss. An in-depth analysis of the premises of art. 448 of the Civil Code - from illicitness to a causal link, will indicate a tool for claims made by injured persons. This part will mainly focus on the validity of the application of relative unlawfulness and the legitimacy of creating a division into direct and indirect injured. I will base on dogmatic and legal consideration and develop my own, theoretical legal constructs. The matter of personal interests gives inducement to the axiological aspects too. On the one hand, the results of the conducted discourse reveal normative gap in the Polish system of delictual liability in relation to the protection of personal interests. On the other hand, they present a way of legally relevant filling this gap which enables the compensation of mental injury resulting from the infringement of family bonds. All the above means a contribution to both the theory and practice of applying civil law, which is necessary in the face of increasing polarity in doctrine and judicial decision.

Przedmiotem niniejszej pracy jest próba potwierdzenia tezy, iż osobom bliskim poszkodowanego deliktem należy się zadośćuczynienie za krzywdę wynikającą z naruszenia ich dóbr osobistych. Nawiązanie do dotychczas powstałych opracowań, odnoszących się do przedmiotowej kompensacji (lecz w sytuacji śmierci osoby bliskiej), pomoże odszukać analogię i rozwiązać podejmowany problem. Wykazanie, iż więzi rodzinne można zakwalifikować do dóbr osobistych, poprzez szczegółową charakteryzację i wskazanie na ich źródła, spełni podstawowy wymóg wystąpienia o zadośćuczynienie krzywdy niematerialnej. Dogłębna analiza przesłanek z art. 448 Kodeksu cywilnego – od bezprawności po adekwatny związek przyczynowy, wskaże narzędzie do realizacji roszczeń wysuwanych przez pokrzywdzonych. Prowadzone deliberacje, w głównej mierze koncentrują się na słuszności stosowania bezprawności względnej oraz zasadności tworzenia podziału na pośrednio i bezpośrednio poszkodowanych. W powyższym pomogą dogmatycznoprawne rozważania, w oparciu, o które opracowałem autonomiczne, teoretyczne konstrukty prawne. Tematyka dóbr osobistych, w naturalny sposób, każe zastanowić się również nad aspektem aksjologicznym czynionego wywodu. Wyniki poprowadzonego dyskursu z jednej strony obnażają luki normatywne w polskim systemie odpowiedzialności deliktowej (w nawiązaniu do ochrony dóbr osobistych), a z drugiej prezentują prawnie relewantne sposoby wypełniania przedmiotowych luk, umożliwiające indemnizację krzywdy wynikłej na wskutek zerwania więzi rodzinnych. Stanowi to znaczy wkład zarówno w teorię jak i praktykę stosowania prawa cywilnego, tak potrzebny w obliczu postępujących rozbieżności w doktrynie i orzecznictwie.