“Exit polls” w Europie Środkowej: jak są przeprowadzane, czym się różnią i czego mogą się od siebie nauczyć pracownie sondażowe

Badania opinii publicznej typu “exit polls” są wciąż niedostatecznie opisanym zjawiskiem w kontekście Europy Środkowej. Badania te weszły do sfery publicznej dopiero po upadku komunizmu i nadal są względnie mało znane w społeczeństwie. Co więcej, ich metodologia różni się w zależności od agencji sonadażowych, a know-how rzadko jest wymieniane między agencjami, a jeszcze bardziej poza granicami kraju. Jak często pokazują przykłady z zagranicy, metodologia ankiet “exit polls” jest skomplikowanym zagadnieniem, które w dużej mierze wpływa na ich dokładność. W mojej pracy pokazuję jaka jest historia ankiet “exit polls” w Europie Środkowej i jak ewoluowała metodologia agencji przeprowadzających ankiety “exit polls” w tym regionie? Odpowiadama też na pytanie jakie są główne różnice między sposobami przeprowadzania ankiet w poszczególnych krajach i czego mogą się od siebie nauczyć, aby uzyskać dokładniejsze rezultaty?W niniejszej pracy przedstawiam historię przeprowadzania sondaży “exit polls” w trzech krajach Europy Środkowej: Słowacji, Czechach i Polsce. Analizując dostępne dane i wyniki oraz przeprowadzając wywiady z szefami odpowiednich agencji wyborczych w regionie, wyjaśniam różnice i potencjalne wady związane z przeprowadzaniem sondaży “exit polls” w każdym z krajów Grupy Wyszehradzkiej. Przedstawiam najczęstsze zagrożenia, na które agenjce sondażowe napotykają w swojej pracy, a także sposoby radzenia sobie z nimi. W ten sposób praca ta powinna zapewnić użyteczną perspektywę transgraniczną, która może być przydatna do przyszłego wykorzystania sondaży “exit polls” w regionie Europy Środkowej.

Exit polls are still an insufficiently described phenomenon in the context of Central Europe. They entered the public sphere only after the fall of communism and are still a relative unknown to the public. Even more, their methodology varies from one agency to another and the know-how is only rarely shared between the agencies, yet more across the national borders. As the examples from abroad often show, the methodology of exit polls is a complicated issue that largely influences their accuracy. What is the history of exit polls in the region and how did the methodology of agencies carrying out exit polls in this region evolved in time? What are the main differences between the ways exit polls are carried out in individual countries and what can they learn from each other to come up with more accurate polls?In this work I will describe the history of conducting exit polls in three countries of Central Europe: Slovakia, the Czech Republic and Poland. By analysing the public data and interviewing the heads of relevant polling agencies in the region, I will describe the differences and potential shortcomings of carrying out exit polls in each of the V4 country. I will describe the most common dangers they come across in their work as well as their ways of dealing with these. By doing so this work should be able to provide a useful cross-border perspective that might be of use for future use of exit polls in the V4 region.