W eseju Choroba jako metafora z 1978 roku Susan Sontag postawiła tezę, że o ile w rozwoju metafor związanych z gruźlicą wytworzyła się przestrzeń na jej estetyzację, a nawet romantyzację chorowania i umierania na nią, o tyle nie jest to możliwe w przypadku raka. Jednak od pewnego czasu możemy obserwować wzrost popularności motywu choroby nowotworowej w strukturach narracyjnych filmowych romansów?Spośród kilkunastu tytułów, w których wykorzystany został interesujący mnie motyw, wybrałam osiem tych, które według mnie tworzą najspójniejszą grupę pod kątem elementów narracyjnych. Filmy to: Love Story, reż. A. Hiller (1970); Szkoła uczuć, reż. A. Shankman (2002); Keith, reż. T. Kessler (2008); Restless, reż. G. Van Sant (2011); Niech będzie teraz, reż. O. Parker (2012); Biała jak mleko, czerwona jak krew, reż. G. Campiotti (2013); Gwiazd naszych wina, reż. J. Boone (2014); Kiedy się pojawiłaś, reż. P. Hutchings (2018). Według założeń, tak szeroki przekrój wykorzystany do analizy filmów pod kątem ich struktury stworzy kompleksowy obraz miejsc, które w obrębie fabuły zajmuje rak; tego, jak za sprawą choroby kształtuje się dynamika relacji pomiędzy postaciami, a także w jaki sposobów przedstawia się specyfikę doświadczenia choroby nowotworowej. Dalej obserwacja wzrostu popularności romansów z motywem choroby nowotworowej od lat 70. XX wieku do dzisiaj posłuży wspomnianym wyżej rozważaniom nad tym, czy możemy mówić o narodzinach nowego typu romansu w obrębie całego gatunku. Bazując na długiej tradycji romansów wykażę, że wykorzystanie choroby nowotworowej jako przeciwności losu czy swoistego „wroga” wewnętrznego (por.: S. Sontag, Choroba jako metafora) może stanowić nowy wariant, rozwiązanie dla fabuł romansowych przy obserwowanym dezaktualizowaniu się dotychczas najpopularniejszego motywu, czyli konfliktu klasowego. Jednocześnie, warto zwrócić uwagę, że powyższe produkcje wpisują się w gatunek romansu „young adult”. Fakt ten interesująco ustawia perspektywę na to, w jaki sposób, poza podstawowymi modelami recepcji romansów, zawarty w nich wątek raka może wpływać na kształtowanie u młodych ludzi stereotypowego wyobrażenia samej choroby, jej przebiegu, jak i osób, które się z nią zmagają. Kontynuując namysł nad pozatekstowym wymiarem, postaram się przedstawić kilka możliwych użyć tematu choroby, m.in. potencjału filmów do ugruntowywania metafor raka, wykorzystywania doświadczenia chorych czy inspirational porn.
In her essay Illness As Metaphor (1978) Susan Sontag has argued that even though in evolution of tuberculosis’s metaphors there has appeared a possibility for glamorization or even romanticization of suffering and dying from said illness, similar surplus of meanings does not refer to cancer experience. Nonetheless for some time now one can observe increasing popularity of cancer theme used in narrative structures of cinematic romances. I have chosen eight films with cancer motive which, in my opinion, form the most consistent group considering narrative elements. Those films are: Love Story, dir. A. Hiller (1970); A Walk to Remember, dir. A. Shankman (2002); Keith, dir. T. Kessler (2008); Restless, dir. G. Van Sant (2011); Now Is Good, dir. O. Parker (2012); White As Milk, Red As Blood, dir. G. Campiotti (2013); The Fault in Our Stars, dir. J. Boone (2014); Then Came You, dir. P. Hutchings (2018). I assume that such wide variety of films utilized for their structural analysis, is going to form complex representation of cancer’s place in the plot; ways of how said illness affects relationship between characters and how specifics of cancer patient’s experience are being portrayed.Observation of increasing popularity of those films from 1970s to today is going to allow me to reflect on the possibility of new type of romance genre. Deriving from long tradition of romances I’m going to show how usage of cancer theme as a type of Fate or specific kind of inner “enemy” (S. Sontag, Cancer As Metaphor) can constitute new variant of plot resolution for romances while so far the most popular theme - class conflict - becomes outdated.At the same time, it’s worth paying attention to the fact, that chosen films are a part of „young adult” genre as well. This attribution sets the interesting perspective on how, besides common modes of romances’ reception, the way of portraying cancer might affect shaping stereotypical image of illness, its course and people who struggle with it amongst young people. Continuing the reflection on the extra-textual dimension, I’m going to present a number of possible misuses of the illness topic, i.e the potential of films to consolidate cancer metaphors, the use of patients’ experiences and inspirational porn.
