Przekład dialektu afroamerykańskiego na podstawie powieści Alice Walker „The Color Purple”

The subject of this paper is to analyze the translation of the African American Vernacular English dialect into Polish by considering the example of the English book “The Color Purple” and its Polish translation “Kolor purpury.” The first chapter considers key background information about the term dialect and its etymology, its division into geographical, environmental, standard and non-standard characteristics, as well as the differences between dialect, language and accent. The first chapter also explores terms closely related to the discussion of the dialect, such as idiolect, idiostyle and sociolect and it is followed by reflections on the historical and etymological outline of the African American Vernacular English. The second chapter describes four issues related to translator’s decision-making process in the field of dialect translation, being strategy, procedure, method and technique. This chapter also presents ten main translation strategies used as tools for the analysis of dialect based on Leszek Berezowski’s work "Dialect in Translation." The empirical chapter investigates a two-stage qualitative and quantitative analysis of eighteen categories of African American dialect markers in terms of differences between non-standard and standard English, as well as an analysis of translation into Polish in order to examine how the African American Vernacular English was translated into Polish and to identify the most common strategies used in translation.

Celem niniejszej pracy jest analiza przekładu dialektu afroamerykańskiego języka angielskiego na język polski, na przykładzie anglojęzycznej książki „The Color Purple” oraz jej polskiego przekładu pt. „Kolor purpury”. Pierwszy rozdział zawiera niezbędne informacje na temat terminu dialekt i jego etymologii, podziału na dialekt geograficzny, środowiskowy, standardowy i niestandardowy, oraz informacje dotyczące różnic między dialektem, językiem a akcentem. Omówienie terminów blisko związanych z dyskusją nad dialektem, czyli idiolektu, idiostylu i socjolektu, prowadzi do rozważań na temat zarysu historycznego i etymologicznego afroamerykańskiej odmiany języka angielskiego. Drugi rozdział stanowi omówienie czterech zagadnień dotyczących procesu decyzyjnego tłumacza w zakresie przekładu dialektu, czyli strategii, procedury, metody i techniki w ujęciu niektórych teoretyków. W tym rozdziale zostało również zaprezentowane narzędzie do badania dialektu w niniejszej pracy, czyli dziesięć głównych strategii translatorskich wyróżnionych przez Leszka Berezowskiego w książce „Dialect in Translation”. W części empirycznej przedstawiono dwustopniową analizę jakościową i ilościową osiemnastu kategorii dialektu afroamerykańskiego pod kątem różnic między odmianą niestandardową a standardową języka angielskiego, oraz analizę przekładu na język polski celem zbadania jak dialekt afroamerykański został przełożony na język polski oraz wyodrębnienia najczęściej występujących strategii w tłumaczeniu.