Cukrzyca typu LADA : wybrane aspekty patofizjologiczne i kliniczne

LADA is a specific form of type 1 diabetes that develops in adulthood and that is characterized by slow development of clinical symptoms. The presence of chronic immune-mediated mechanism leads to the destruction of the insulin-secreting b-cells of the islets of Langerhans. Typical features of LADA are age at diagnosis usually over 30 years, circulating type 1 diabetes related antibodies, low C-peptide level, lack of obesity, initially good response to diet and oral medications and fast progression to clinical insulin dependency. LADA patients are often diagnosed initially with type 2 diabetes. It is very important to make a right diagnosis because early intervention with insulin may protect b-cells, maintain their residual function over longer period of time and result in better metabolic control. The diagnosis of autoimmune diabetes is based on the presence of type 1 diabetes related antibodies, particularly glutamic acid decarboxylase antibodies (GADA). There were several studies performed on genetic background of LADA. In general the role of HLA in LADA, similarly to typical type 1 diabetes, has been confirmed. The role of other genes such as for example insulin, cytotoxic T-Lymphocyte Antigen-4 (CTLA-4) and protein tyrosine phosphatase type 22 (PTPN22) has not been defined.

Cukrzyca typu LADA (Latent Autoimmune Diabetes in Adults) jest szczególną formą cukrzycy typu 1. Zaczyna się ona u osób dorosłych i cechuje ją stosunkowo mała dynamika rozwoju klinicznego. U podłoża tej formy choroby leży przewlekły proces autoimmunologiczny, który prowadzi do zniszczenia wysp trzustkowych. Podstawowymi cechami klinicznymi i laboratoryjnymi cukrzycy typu LADA są: zachorowanie powyżej 30. roku życia, brak otyłości, obecność autoprzeciwciał typowych dla cukrzycy typu 1, niskie stężenie peptydu C, początkowo dobra odpowiedź na postępowanie dietetyczne i leki doustne oraz szybka progresja do klinicznej insulinozależności. Często u chorych z cukrzycą LADA początkowo stawia się błędną diagnozę cukrzycy typu 2. Prawidłowe rozpoznanie jest bardzo istotne z powodu wyboru optymalnej metody leczenia, ponieważ wczesne wdrożenie insulinoterapii wydaje się spowalniać tempo destrukcji komórek b, wydłużać okres resztkowego wydzielania insuliny, a w konsekwencji ułatwiać wyrównanie metaboliczne cukrzycy. Terapię insuliną od samego początku choroby zaleca się wszystkim pacjentom z cukrzycą typu LADA. Decydującym elementem diagnostycznym w rozpoznaniu LADA jest obecność autoprzeciwciał, w pierwszym rzędzie skierowanych przeciwko dekarboksylazie kwasu glutaminowego (GADA, glutamic acid decarboxylase antibodies). Przeprowadzono kilka badań dotyczących podłoża genetycznego cukrzycy typu LADA, z których wynika, że istotną rolę w etiopatogenezie tej formy choroby, podobnie jak w klasycznej cukrzycy typu 1, odgrywa układ HLA. Dotychczas istnieje mniej wiadomości na temat roli innych genów, takich jak: insulina, receptor insulinowy CTLA-4 (cytotoxic T-Lymphocyte Antigen-4), białkowa fosfataza tyrozynowa N22 (PTPN22, protein tyrosine phosphatase N22).