Miłosz, Herbert i heretyckie alternatywy wobec "modernistycznej religii sztuki"

Artykuł omawia relacje między wizją literatury Czesława Miłosza a nowoczesną tendencją do zastępowania religii "religią sztuki", w tym przypadku: literaturą jako ważnym źródłem doświadczenia duchowego. Zostaje postawiona teza, że podczas gdy Miłosz ustanawia silną opozycję między własną twórczością a poezją Stephane'a Mallarmégo i jego następców, w istocie każdy z nich wyłania się z tego samego tła kulturowego i kieruje się podobnymi potrzebami. Ta diagnoza jest potwierdzone analizą fragmentu korespondencji między Miłoszem a Zbigniewem Herbertem, wstępu do antologii powojennej poezji polskiej autorstwa Miłosza i artykułu francuskiego filozofa postsekularnego Alaina Badiou, który pod koniec lat 90. sformułował "odpowiedź dla polskiego poety", mając na myśli Miłosza.

The paper discusses the relations between Czesław Miłosz’s vision of literature and modern tendencies to replace religion and science with the "religion of art", an important source of spiritual experience. It argues that while Miłosz establishes the strong opposition between his own work and the poetry of Stephane Mallarmé and his successors, each of them actually emerges from the same cultural background and is driven by similar needs. This diagnosis is ascertained by an analysis of a fragment of the correspondence between Miłosz and Zbigniew Herbert, Miłosz’s anthology of Post-War Polish Poetry and an article by a French post-secular philosopher, Alain Badiou, who formulated "the answer to the Polish poet" in the late 1990’s.