Air pollution with benzo(a)pyrene in 2010-2016 in Małopolska

Celem pracy magisterskiej jest przedstawienie problemu zanieczyszczenia powietrza w Małopolsce w latach 2010-2016 jednym z wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych – benzo(a)pirenem. W pracy scharakteryzowano ten związek, opisano źródła emisji i pożądany poziom docelowy w powietrzu oraz zaprezentowano skutki zdrowotne narażenia na ten związek. Opisano także lokalne Programy Ochrony Powietrza. Na terenie województwa wybrano 8 stacji pomiarowych, dla których było najwięcej dostępnych danych pomiarowych z analizowanych lat. Były to: Bochnia, Gorlice, Kraków (ul. Bujaka i ul. Bulwarowa), Nowy Sącz, Tarnów, Tuchów oraz Zakopane. Opisano każdą ze stacji pomiarowych (stacje tła miejskiego oraz przemysłowe), a także sposób pozyskiwania danych i analizę chemiczną. Dane podzielono na sezon grzewczy oraz poza grzewczy i dokonano odpowiednich analiz statystycznych w celu sprawdzenia istotności różnic. Wykazano liczne przekroczenia poziomu docelowego benzo(a)pirenu w powietrzu, szczególnie w sezonach grzewczych oraz opisano związek pomiędzy tym sezonem, a wysokim stężeniem BaP. Dla porównania zaprezentowano najnowsze dostępne wyniki stężenia BaP, czyli stężenia z sezonu grzewczego 2018/2019 i poza grzewczego 2019 dla każdego z poszczególnych miast.

The aim of the thesis is to present air pollution problem in Małopolska in 2010-2016 with one of the polycyclic aromatic hydrocarbons – benzo(a)pyrene. The thesis describes this compound, its sources of emissions and demanded concentration level in the air, and presented the medical effects of exposure to this substance. Local Air Protection Programs are described also. In the voivodship 8 measuring stations were selected according data availability concerning studied period. The stations selected were: Bochnia, Gorlice, Cracow (Bujaka Street and Bulwarowa Street), Nowy Sącz, Tarnów, Tuchów and Zakopane. All stations (both urban and industrial background stations) were described, as well as the method of obtaining data and chemical analysis. The data was divided into the heating season and the non-heating season, and appropriate statistical analyzes were performed to check the significance of the differences. Numerous exceedances of the target level of benzo(a)pyrene concentration in the air have been demonstrated, especially in heating seasons, and the relationship between this season and high BaP concentration has been described. For comparison, the latest available BaP concentration results are presented, i.e. the concentrations from the 2018/2019 heating season and 2019 non-heating season for each of the cities.