The present alluvials of Wilga River (Pogórze Wielickie)

Współczesne zróżnicowanie, funkcjonowanie oraz wykształcenie koryt rzecznych uzależnione jest od wielu czynników, które zachodzą w korycie, jak i całej zlewni. Uzależnione jest to od warunków środowiskowych oraz działalności człowieka. Intensywność i rodzaj procesów fluwialnych zmienia się w profilu podłużnym rzeki, co odzwierciedla się w strukturze koryta oraz cechach teksturalnych współczesnych osadów aluwialnych. Głównym celem pracy było poznanie zróżnicowania współczesnych aluwiów Wilgi. W tym celu przeprowadzono uproszczone kartowanie geomorfologiczne, które pozwoliło wyznaczyć miejsca do szczegółowych badań aluwiów. Cechy teksturalne osadów (frakcja, petrografia, obtoczenie) badano na 4 stanowiskach, które reprezentowały miejsca występowania różnych źródeł dostawy materiału do systemu fluwialnego. Wyniki zrealizowanych badań pokazały, że struktura koryta oraz cechy teksturalne aluwiów dobrze dokumentują duże zróżnicowanie uwarunkowań współczesnego rozwoju koryt niewielkich rzek, jak również różny stopień powiązania systemu stokowego i sytemu fluwialnego w ich zlewniach. Wykazano również różnice w cechach osadów w górnym i środkowym odcinku rzeki w stosunku do odcinka dolnego, które wynikają przede wszystkim z położenia zlewni na granicy pogórza oraz kotliny.

Contemporary differentiation, functioning and development of river beds depend on many factors that occur both in the riverbed and in the whole catchment area. It depends on environmental conditions and human activity. The intensity and type of fluvial processes vary in the longitudinal profile of the river, which is reflected in the structure of the bed and in the textural features of contemporary alluvial sediments. The main aim of the study was to learn about the diversity of contemporary Wilga alluvia. For this purpose, a simplified geomorphological mapping was carried out, which allowed to designate places for detailed studies of alluvia. The textural features of the sediments (grain-size, petrographic content, degree of rounding) were tested on 4 sites, which represented the locations of various sources of material supply to the fluvial system. The results of the research carried out showed that the structure of the riverbed and the textural features of alluvia document well the large diversity of conditions of the contemporary development of small river beds, as well as the different degree of connection between the slope and fluvial systems in their catchments. Differences in sediment characteristics in the upper and middle section of the river in relation to the lower section were also shown, which result mainly from the location of the catchment area on the border of the foothills and the valley.