Obraz zniewolenia jednostki w systemie biurokratycznym carskiej Rosji na przykładzie Szynela Mikołaja Gogola i spektaklu Andrzeja Domalika pt. Płaszcz.

W swojej pracy poruszam kwestię zniewolenia jednostki w rzeczywistości urzędniczej carskiej Rosji. Przedmiotem mojej analizy będzie opowiadanie "Szynel" rosyjskiego mistrza Mikołaja Gogola i spektakl "Płaszcz" w reżyserii Andrzeja Domalika (znakomitej adaptacji dokonał Julian Tuwim). Podejmuję również refleksję nad dorobkiem politycznym i działalnością reformatorską cara Piotra I Wielkiego z przełomu XVII i XVIII wieku. Panowanie Imperatora Wszechrusi to moment w historii Rosji kluczowy - wówczas powstaje kultura okresu imperatorskiego (lub petersburskiego). W niej znajdziemy sylwetkę biednego urzędnika w znoszonym płaszczu spieszącego z rzeszą innych do swoich departamentalnych obowiązków. W ostatnim rozdziale spróbuję unaocznić jak w praktyce działają mechanizmy władzy prowadzące do zniewolenia jednostki - odsłonię je w analizie paru fragmentów spektaklu "Płaszcz" i zastanowię się nad reakcją jednostki wobec uderzających w nią władczych strategii.

In this paper I discuss the issue of the enslavement of an individual in the official reality of Tsarist Russia. The subject of my analysis will be the short story "Shinel" by the Russian master Mikołaj Gogol and fragments from the spectacle "Coat" by Andrzej Domalik from 1998 (Julian Tuwim made an excellent adaptation of the story). I will also reflect on the political achievements and reforming activities of tsar Peter I at the turn of the 17th and 18th centuries. The rule of the tsar is a key moment in the history of Russia - this is when the culture of the imperial (or St. Petersburg) period arises. In it, we find a silhouette of a poor official in a worn coat, rushing to his duties. In the last chapter, I will try to illustrate how the mechanisms of power that lead to the enslavement of the individual work in practice - I will reveal them in the analysis of a few fragments of the performance "The Coat".