Poniższa praca jest poświęcona pojęciu metafory. Ramę metodologiczną rozważań stanowi lingwistyka kognitywna, a dokładniej rzecz ujmując, podejście holistyczne, postulujące tożsamość zjawisk językowych ze zjawiskami konceptualnymi. Autorka stara się krytycznie przedstawić to podejście, konfrontując je z zebranym materiałem badawczym na temat brexitu. Wybór zarówno zagdanienia metafory, jak i tematyki brexitu w ujęciu konfrontatywnym był związany z zainteresowaniami autorki oraz chęcią zgłębienia problemu dotąd niezbadanego. Na treść poniższej pracy składają się rozważania teoretyczne oraz część empiryczna. Pierwsze trzy rozdziały poświęcone są rozważaniom teoretycznym. Pierwszy rozdział przedstawia wgląd w tradycyjną teorię metafory oraz pragmatyczną teorię reinterpretacji Searle'a. Uwaga w tej części pracy ogniskuje się na definicji pojęcia "metafora". Drugi rozdział, stanowiący niejako przeciwwagę dla uprzedniego, tematyzuje kognitywne podejście w badaniach. W tej części pracy zostaje krótko scharakteryzowana rama kognitywna i przedstawione zostają dwie teorie holistyczne (konceptualna teoria metafory oraz teoria amalgamatów pojęciowych), a także teoria modularystyczna oparta na rozważaniach Schwarz-Friesel & Skirl. Kolejny rozdział pracy, trzeci, zostaje poświęcony pojęciu nagłówka prasowego. Punkt ciężkości w tej części pracy zostaje przeniesiony na definicję pojęcia nagłówka, charakteryzację jego cech pod względem lingwistycznym i dziennikarskim oraz przedstawienie jego funkcji. Zostaje również krótko scharakteryzowana obecność metafory w nagłówkach. Rozdział czwarty otwiera część analityczną, której są poświęcone kolejne trzy rozdziały. W rozdziale czwartym zostają zaprezentowane: rama tematyczna (tj. brexit), materiał badawczy, a także metodologia. Zostają także sformułowane hipotezy i pytania badawcze. W przedostatniej części pracy zostaje przeprowadzona analiza metafor, którą zamyka prezentacja wyników. Ostatni element stanowią wnioski płynące zarówno z części teoretycznej, jak i analitycznej pracy, a także perspektywy badawcze.
The following work is an attempt to outline and analyze the concept of a metaphor. The methodological framework of the considerations is cognitive linguistics, or more precisely, a holistic approach postulating the identity of a linguistic metaphor with a conceptual metaphor. The author tries to present this approach critically, confronting it with the collected research material on Brexit. The choice of both the metaphor and the subject matter of Brexit in the confrontational perspective was related to the author's interests and the desire to explore the problem which has not been explored so far. The content of the following work consists of theoretical considerations and empirical part. The first three chapters are devoted to theoretical considerations. The first chapter provides insight into the traditional and divergent theory of metaphor. The focus in this section is on the definition of the term "metaphor". The second chapter, which in a way balances out the previous one, deals with the cognitive approach in research. In this section, the cognitive framework is briefly characterized and two holistic theories (CMT and Blending Theory) and a modularistic theory based on Schwarz-Friesel & Skirl's considerations are presented. The next chapter of the work, the third, is devoted to the concept of the press headline. The focus in this part of the work is shifted to the definition of the headline concept, characterization of its features in linguistic and journalistic terms and presentation of its functions. Furthermore, the role of metaphors in headlines is discussed. The fourth chapter opens the analytical part, which is devoted to the next three chapters. The fourth chapter presents: the thematic framework (i.e. Brexit), research material, and methodology. Research hypotheses and questions are also formulated. In the penultimate part of the work an analysis of metaphors is carried out, which is closed by the presentation of the results. The last element is the conclusions from both the theoretical and analytical part of the work, as well as research perspectives.
Die folgende Masterarbeit wird dem Phänomen 'Metapher' gewidmet. Den methodischen Rahmen der Überlegungen bildet die Kognitive Linguistik, genauer gesagt, der Holismus, dessen Vertreter Sprachwissen vom konzeptuellen Wissen nicht abgrenzen. In der vorliegenden Arbeit soll der Ansatz kritisch betrachtet und mit den Untersuchungsmaterial konfrontiert werden. Aufgrund meiner persönlichen Interessenlage sowie des Wunsches, ein bislang noch nicht erforschtes Problem näher zu untersuchen, habe ich als Thema für diese Diplomarbeit die Analyse von Metaphern, die in deutschen und polnischen Schlagzeilen identifiziert wurden, im Zusammenhang mit der Brexit-Problematik gewählt.Die Arbeit ist in einen theoretischen und empirischen Teil gegliedert, wobei die ersten drei Kapitel theoretischen Betrachtungen gewidmet werden. Das erste Kapitel gibt einen Einblick in die traditionelle Metaphernauffassung sowie Divergenztheorie von Searle und beschäftigt sich mit der Definition des Begriffs ‘Metapher’. Das zweite Kapitel befasst sich mit der kognitiven Metaphernforschung. In diesem Abschnitt wird der kognitive Rahmen charakterisiert und es werden zwei holistische Theorien (KMT und Blending-Theorie) sowie die modularistische Theorie, die auf den Überlegungen von Schwarz-Friesel & Skirl basiert, vorgestellt. Das darauf folgende dritte Kapitel ist dem Konzept der Schlagzeile gewidmet. Hierbei liegt der Schwerpunkt auf der Definition des Schlagzeilenkonzepts, der Charakterisierung seiner Merkmale in linguistischer und journalistischer Hinsicht und der Darstellung seiner Funktionen. Dazu wird die Rolle von Metaphern in Schlagzeilen besprochen. Beginnend mit dem vierten Kapitel folgt der dreiteilige analytische Teil der Arbeit. Im vierten Kapitel wird das Untersuchungsdesign vorgestellt: der thematische Rahmen (d.h. der Brexit), das Untersuchungsmaterial sowie die Vorgehensweise. Außerdem werden Forschungsfragen und -thesen formuliert. Im vorletzten Teil der Arbeit wird eine Analyse von Metaphern durchgeführt, die mit der Präsentation der Ergebnisse abgeschlossen wird. Den Abschluss der vorliegenden Arbeit bilden die Schlussfolgerungen aus dem theoretischen und dem analytischen Teil sowie die Forschungsperspektiven.
