Dejan Nebrigics activism and literary work as an expression of disagreement with the social exclusion of non-heteronormative people (based on selected biographical threads and "Pisma p(o) Wildeu""

Praca poświęcona jest Dejanowi Nebrigiciowi, jego aktywizmowi i twórczości. Autor z wykształcenia był filozofem i literaturoznawcą, a z zawodu pisarzem i krytykiem teatralnym. Całe swoje dorosłe życie poświęcił jednak społecznej walce na rzecz osób nieheteronormatywnych. Był pierwszą publiczną osobą w Serbii, która dokonała coming outu oraz współzałożycielem pierwszej serbskiej organizacji działającej na rzecz poprawy sytuacji osób LGBT+ – Arkadii. Jest znany także jako inicjator pierwszej sprawy sądowej, której przedmiotem była homofobia. Źródła i formy jego buntu zostały opisane w rozdziale pierwszym i drugim. Trzeci rozdział poświęcony jest interpretacji utworu Listy według Wilde’a (Pisma (p)o Wildeu). Traktowane jako całość, reprezentują dzieło wyraźnie homoerotyczne, stylizowane na listy. Problematyka tekstu została przedstawiona w dwóch kontekstach: autobiografizmu i nawiązań intertekstualnych. Autobiografizm to ważna cecha twórczości Nebrigicia, która przejawia się na wielu płaszczyznach i jest możliwa do identyfikacji dzięki znajomości kontekstu pozaliterackiego. Istotne w listach są także liczne odniesienia do różnych tekstów i zjawisk kulturowych. Oprócz głównego nawiązania do Wilde’a i De profundis, pojawiają się też inne odwołania – filmowe, teatralne i filozoficzne. W pracy zostało ukazane, które z nich są kluczowe i nadają tekstowi nową jakość, a które stanowią jedynie ornamenty.

This work is devoted to Dejan Nebrigic, his activism and literary work. The author was a writer and theatre critic by profession, and a philosopher and literary scholar of education. However, he devoted his entire adult life to fight for the rights of non-heteronormative people. He was the first public figure in Serbia to come out as a gay, co-founder of the first Serbian organization working to improve the situation of LGBT+ people - Arkadija. He is also known as the initiator of the first homophobia lawsuit. Sources and forms of his rebellion are described in chapters one and two. The third chapter is devoted to the interpretation of his work Pisma p(o) Wildeu. Taken as a whole, they represent a clearly homoerotic work, stylized as letters. The issues of the text are presented in two contexts: autobiography and intertextual references. Autobiographism is an important feature of Nebrigic's work, which manifests itself on many levels and is identifiable thanks to the knowledge of the non-literary context, which is why the work includes interviews with the author. Numerous references to other texts and cultural phenomena are also significant in the letters. Apart from the main reference to Wilde and De profundis, there are also others - film, theatre and philosophical ones. The work shows which of them are key and give the text a new quality, and which are only ornaments.