Celem pracy było zbadanie w jaki sposób nauczyciele szkolni, a dokładniej nauczyciele szkół podstawowych, gimnazjów oraz szkół średnich, przedstawiani są w japońskiej popkulturze. Dodatkowo podjęta została próba stwierdzenia, czy i w jaki sposób wizerunek nauczycieli wytworzony przez owe teksty popkultury odnosi się do współczesnych pracowników oświaty w Japonii. Głównymi źródłami informacji wykorzystanymi do napisania niniejszej pracy były książki, raporty oraz badania traktujące o japońskiej edukacji lub sytuacji zawodowej nauczycieli w skali globalnej, a także teksty popkultury w postaci japońskich komiksów (manga) oraz seriali animowanych (anime). W pracy najpierw przybliżono historię współczesnego systemu edukacji Japonii zaczynając od historycznego okresu Edo, a kończąc na XXI wieku, co umożliwiło zrozumienie zmieniającego się na przestrzeni lat wizerunku japońskich nauczycieli oraz ich sytuacji zawodowej. Następnie przedstawiono czytelnikowi czynniki mogące kształtować współczesny wizerunek nauczycieli, a także zaprezentowano dane statystyczne dotyczące japońskiej oświaty, rankingi międzynarodowe oraz wyniki ankiet, które posłużyły do określenia statusu społecznego nauczycieli w Japonii. Ostatecznie w pracy dokonano analizy postaci będących nauczycielami w przytoczonych dziełach popkulturowych w postaci mangi oraz anime. Porównano m.in. ich usposobienie, metody nauczania czy relacje z uczniami, co pozwoliło na scharakteryzowanie wizerunku nauczyciela kreowanego przez popkulturę. W wyniku wspomnianej analizy ukazane zostało, iż nauczyciele przedstawiani są w popkulturze w zróżnicowany sposób, choć w zależności od ogólnego charakteru ukazanego wizerunku potrafią wykazywać wspólne cechy. Ci z nauczycieli, którzy przedstawieni zostali w sposób pozytywny, wykazywali się najczęściej godnym uznania altruizmem oraz szczególną troską wobec przydzielonych im uczniów, choć ich przykładne cechy nie zawsze dotyczyły odpowiedniego prowadzenia zajęć szkolnych. Z kolei nauczyciele przedstawieni negatywnie przedkładali własne korzyści ponad dobro innych oraz nie wykazywali się wyrozumiałością wobec swoich uczniów, przy czym ich zdolności w nauczaniu schodziły niejako na drugi plan, co w kwestii wizerunku nauczyciela ponownie czyniło usposobienie ważniejszym od osiągnięć edukacyjnych.Zauważono również, że sposób prowadzenia zajęć niektórych z nauczycieli oraz ukazane środowisko szkolne niekiedy bezpośrednio odzwierciedlają rzeczywistość japońskiego szkolnictwa. W licznych dziełach szczególną wartość pokładano we wspomaganiu uczniów w ich osobistych przedsięwzięciach, a niekiedy przedstawiane było również nauczanie z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb każdego z podopiecznych, co wydaje się odwzorowywać ideały japońskiej edukacji oraz cele, które Japonia wyznaczyła systemowi oświaty wkraczając w wiek XXI. W adekwatny sposób odzwierciedlane są także problemy japońskich nauczycieli, jak np. szkodliwa krytyka ze strony mediów.
The objective of the thesis was to examine how school teachers (specifically primary, lower secondary and upper secondary school teachers) are portrayed in Japanese pop culture. Furthermore, an attempt was made to determine whether and how the image of teachers created by the pop culture texts relates to contemporary educational workers in Japan. The main sources of information used to write the thesis were books, reports and studies referring to Japanese education or the professional situation of teachers on a global scale as well as pop culture texts in the form of Japanese comic books (manga) and television animated series (anime). The thesis begins with an introduction of the history of Japan's modern education system from the historical period of Edo to the 21st century, which allowed to understand the changes of Japanese teachers’ image over the years as well as their professional situation. The reader was then presented with factors able to shape the contemporary image of teachers, statistics on Japanese education, international rankings and survey results, which were used to determine the social status of teachers in Japan. Eventually, the author analyzed the teacher characters in the cited pop culture works in the form of manga and anime, with emphasis on teachers’ disposition, teaching methods and relationship with students, which made it possible to characterize the image of the teacher created by popular culture.This analysis has shown that popular culture presents the teachers in various ways, although they can exhibit common characteristics depending on the general nature of their shown image. Those of the teachers who were presented in a positive way were most often distinguished by altruism and special care for the students assigned to them, although their exemplary characteristics did not always include the proper conduct of school activities. Moreover, the teachers presented negatively put their own benefits above the well-being of others and showed no indulgence towards their students. Their teaching skills seemed to be of secondary importance as well, which in terms of the image of the teacher once again portrayed disposition as more important than educational achievements.It was also noted that, occasionally, some teachers’ teaching methods and the school environment shown directly reflect the reality of Japanese education. In numerous works special value was placed in assisting students in their personal endeavors, and teaching was occasionally presented taking into account the individual needs of each pupil, which seems to resemble the ideals of Japanese education and the goals that Japan has set for the education system when entering the 21st century. The problems of Japanese teachers, such as harmful criticism from the media, are also adequately shown.
