Catégorie de la musicalité dans le poème de Stéphane Mallarmé Un coup de dés jamais n’abolira le hasard

Relacja muzyczno-literacka w odniesieniu do poezji jest łączona z rytmem i regularnością aż do XIX wieku, gdy pojawiają się pierwsze wiersze białe i poematy prozą. Polemiki, które powstają wokół tego zagadnienia, doprowadzą następnie w XX wieku do rozwoju badań poświęconych relacji muzyczno-literackiej, w tym nad muzycznością dzieła literackiego. Jednym z obiektów tych badań będzie ostatni poemat Stéphane’a Mallarmégo Un coup de dés jamais n’abolira le hasard opublikowanego w 1897 roku. Ponieważ postrzeganie muzyczności w tym utworze, jak również rozumienie jej przez samego jego autora, różni się od tradycyjnego ujęcia dotyczącego jedynie sfery dźwiękowej dzieła, utwór wzbudził i wzbudza nadal wiele kontrowersji. Niemniej jednak poemat Un coup de dés stanowi ważny przykład w historii ewolucji języka poetyckiego, a jego autor jest obecnie uważany za jednego z inicjatorów praktyk charakterystycznych dla francuskiej poezji współczesnej.

The music-literature relation in the context of poetry is associated with rhythm and regularity until the second half of XIX century, when the first examples of free verse and prose poem appears. The polemics that are created around this category will initiate the different research in XX century dedicated to music-literary relationship, including musicality of the literary work. One of the objects of those research will be Stéphane Mallarmé's last poem, Un coup de dés jamais n'abolira le hasard, published in 1897. Since the perception of musicality in this poem, like the perception of musicality represented by author himself, differs from its traditional definition, attached only to the sound side of the text, the poem has aroused and still arouses much controversy. Nevertheless, Un coup de dés is an important example in the history of the evolution of poetic language and its author, Stéphane Mallarmé, is considered today as one of the initiators of the practices proper to French modern poetry.

La relation musico-littéraire dans le contexte de la poésie est associée au rythme et à la régularité jusqu’à la seconde moitié du XIXe siècle, au moment où apparaissent le vers libre et le poème en prose. Des polémiques qui se créent autour de cette catégorie vont initier de différentes recherches au XX siècle consacrées aux relations musico-littéraires, dont celle de musicalité de l’œuvre littéraire. L’un des objets de ces recherches sera le dernier poème de Stéphane Mallarmé, Un coup de dés jamais n’abolira le hasard publié en 1897. Puisque, la perception de la musicalité dans cette œuvre, comme la perception de musicalité présentée par l’auteur lui-même, diffère de sa définition traditionnelle, attachée seulement au côté sonore du texte, le poème a suscité et suscite toujours beaucoup de controverses. Néanmoins, Un coup de dés est un exemple important dans l’histoire de l’évolution du langage poétique et son auteur, Stéphane Mallarmé, est considéré aujourd’hui comme l’un des initiateurs des pratiques propres à la poésie moderne française.