StreszczenieWiele produktów kosmetycznych dostępnych na rynku określanych jest jako „ekologiczne”, „organiczne”, „naturalne” lub „bio”. Konsumenci mogą ulec przekonaniu, iż używanie produktów „naturalnych” zapewnia mniejsze ryzyko pojawienia się działań niepożądanych.Cel: Porównanie składu pomadek i balsamów do ust określanych przez producentów jako: „naturalne”, „ekologiczne”, „biologiczne” i „organiczne” z pomadkami i balsamami do ust nie posiadającymi takich deklaracji.Materiał i metody: Analizie poddano 100 produktów dostępnych w drogeriach: 50 z deklaracją „naturalny”, „ekologiczny”, „biologiczny”, „organiczny” i 50 „zwykłych”, bez deklaracji. Zebrano dokumentację fotograficzną zawierającą etykiety kosmetyków. Korzystając z dokumentacji sporządzono tabelę składników zawartych w preparatach. Na podstawie bazy CosIng przyporządkowano składnikom funkcje i przeanalizowano częstość ich występowania w porównywanych kategoriach. Różnice w częstości występowania poszczególnych substancji zostały przeanalizowane za pomocą testu Chi2. Przeanalizowano również częstość występowania składników, które mogą powodować problemy zdrowotne w oparciu o rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. dotyczącego produktów kosmetycznych.Wyniki: Analizowanych 100 produktów zawierało łącznie 402 indywidualnych składników: 321 substancji znajdowało się w „zwykłych” pomadkach i balsamach do ust, 204 wchodziło w skład produktów „naturalnych”. Rozpoznano 6 problematycznych konserwantów, występowały one w 4 (8%) produktach naturalnych i 23 (46%) produktach zwykłych (p < 0,001). Najpopularniejszym konserwantem wykazującym różnicę istotną statystycznie był fenoksyetanol, który znajdował się jedynie w produktach zwykłych (8 produktów; 16%). Substancje zapachowe pojawiły się 46 razy w 18 (36%) produktach naturalnych i 66 razy w 20 (40%) produktach zwykłych (p = 0,680). Najczęściej występującą substancją zapachową był olejek rycynowy, zawarty w 32 (64%) produktach „naturalnych” i 21 (42%) produktach „zwykłych” (p = 0,028). Mieszanki substancji zapachowych występujących pod kryptonimem „Parfum” obecne były w 13 (26%) produktach „naturalnych” i 22 (44%) produktach „zwykłych” (p = 0,059). Substancje promieniochronne występowały w 6 (12%) produktach naturalnych i 32 (64%) produktach zwykłych (p = 0,001), zaobserwowano różnicę istotną statystycznie. Najczęściej występującą substancją promieniochronną był 4-metoksycynamonian 2-etyloheksylu, który występował w 3 (6%) produktach naturalnych i 9 (18%) produktach zwykłych (p = 0,124). Rozpoznano 14 barwników, występowały one w 23 (46%) produktach naturalnych i 20 (40%) produktach zwykłych (p = 0,545). Najczęściej występujący barwnik (CI 77891 dwutlenek tytanu) występował w 5 (10%) produktach naturalnych i 10 (20%) zwykłych (p = 0,161).Wnioski: Liczba substancji promieniochronnych oraz konserwantów w produktach naturalnych (certyfikowanych jako „eco”, „bio”, „natural”, „organic”) jest mniejsza niż w produktach zwykłych (bez certyfikatów). Kosmetyki naturalne zawierają z reguły mniej substancji potencjalnie uczulających, przez co wydają się bardziej bezpieczne w stosowaniu. Certyfikaty „eco”, „bio”, „natural” i „organic” umieszczone na opakowaniach nie zapewniają bezpieczeństwa produktu.
AbstractMany cosmetic products available on the market are currently named as „ecological”, „organic”, „natural” or „bio”. Consumers may be convinced that usage of “natural” products provides a lower risk of undesirable activities.Objective: Comparison of the composition of lipsticks and lipbalms declared by manufacturers as „natural”, „ecological”, „biological” and „organic” with non declared lipsticks and lipbalms.Materials and methods: 100 drugstore products were analyzed: 50 declared as „natural”, „ecological”, „biological” or „organic” and 50 „ordinary” products without declaration. Photographic documentation of labels of cosmetics was collected. Based on documentation tabels of cosmetics ingredients were prepared. Using CosIng base components were assigned to their functions and the frequency of their occurrence in particular groups was analyzed. Frequency differences of occurrence of individual substances were analyzed using Chi2 test. Presence of ingredients that may cause health problems based on European Parliment and Council ordinance about cosmetics products (no. 1223/2009, 20th of November 2009) was analyzed. Results: 100 analyzed products had total of 402 individual substances; 321 of wich were included in „ordinary” lipsticks and lipbalms, 204 were included in „natural” products. 6 problematic preservatives were found in 4 (8%) of natural and 23 (46%) of ordinary products (p < 0,001). Phenoxyethanol was the most popular preservative wich presented statistically significant difference and was found in 8 (16%) ordinary products. Fragrance were presented 46 times in 18 (36%) of natural products and 66 times in 20 (40%) of ordinary products (p = 0,680). The most popular fragrance was castor oil, found in 32 (64%) of natural and 21 (42%) of ordinary products (p = 0,028). Parfum were found in 13 (26%) of natural and 22 (44%) of ordinary products (p = 0,059). UV filters were found in 6 (12%) of natural and 32 (64%) of ordinary products (p = 0,001), statistically significant difference was presented. The most popular UV filter was ethylhexyl methoxycinnamate, found in 3 (6%) of natural and 9 (18%) of ordinary products (p = 0,124). 14 dyes were identify in 23 (46%) of natural and 20 (40%) of ordinary products (p = 0,161).Conclusion: Quantity of UV filters and preservatives found in natural (certified as „eco”, „bio”, „natural”, „organic”) products is smaller than quantity found in ordinary (non certified) products. Natural products ususally contain less of potentially sensitizing substances wich makes them seem to be safer to use. Presense of certificates such as „eco”, „bio”, „natural” and „organic” placed on the packages does not guarantee safety.