Znaleziska wyrobów fajansowych z obszaru Polski, Czech, Moraw i Słowacji z epoki brązu.

Głównym przedmiotem i celem niniejszej pracy magisterskiej jest zbiór i szczegółowa analiza znalezisk fajansowych z obszaru Polski, Czech, Moraw i Słowacji z epoki brązu. Zagadnienia dotyczące pochodzenia fajansu, historii badań, analiz fizykochemicznych oraz porównanie znalezisk środkowoeuropejskich z wyrobami szklistymi Egiptu, Bliskiego Wschodu oraz Europy Zachodniej. Szczegółowa analiza porównawcza znalezisk na podstawie dostępnych źródeł. Rozdział poświęcony technikom analitycznym prezentuje najnowsze metody badań fizykochemicznych takie jak m.in.: spektrometria mas sprzężona z plazmą wzbudzaną indukcyjnie z mikropróbkowaniem za pomocą odparowania laserowego (LA ICP-MS), metoda elektronowej mikroanalizy rentgenowskiej (EPMA) oraz dyfrakcja rentgenowska XRD. Omówienie wielu kwestii problematycznych takich jak pochodzenie fajansu europejskiego, brak pozostałości pracowni fajansu w Europie. Podjęcie tematu związanego z przykładami imitacji fajansu (szkliwione kamienie), przedstawienie zabytków współwystępujących z fajansem, analiza kształtów oraz kolorów znalezisk fajansowych ze wszystkich opisanych stanowisk archeologicznych. Prezentacja najbardziej istotnych wniosków takich jak: lokalne pochodzenie fajansu środkowoeuropejskiego (z kilkoma wyjątkami w postaci importów egipskich), występowanie większej ilości paciorków na obszarach leżących wzdłuż szlaków handlowych (wyjątkiem kultura unietycka).

The main subject and purpose of the present thesis is the collection and detailed analysis of the faience finds from the area of Poland, Czech Republic, Moravia and Slovakia from the Bronze Age. Issues concerning the origin of faience, the history of research, physicochemical analysis and comparison of Central European finds with glassware from Egypt, the Middle East and Western Europe. Detailed comparative analysis of the finds based on available sources. The chapter devoted to analytical techniques presents the latest methods of physicochemical research, such as Laser Ablation Inductively Coupled Plasma Mass Spectrometry (LA ICP-MS), Electron probe micro-analyzer (EPMA) and X-ray diffraction (XRD). Discussion of many problematic issues such as the origin of the European faience, the lack of residues of the faience workshop in Europe. Taking up the topic related to examples of faience imitations (glazed stones), presenting of the finds coexisting with faience, analysis of shapes and colours of faience artifacts from all described archaeological sites. Presentation of the most relevant conclusions such as: the local origin of the Central European faience (with a few exceptions in the form of Egyptian imports), the presence of more beads in the areas along the trade routes (with the exception of the Únětice culture).